ఒకే ఇంట్లో ముగ్గురు చిన్నారులు మృతి ..అది కూడా గంటల వ్యవధిలోనే.. అసలు గ్రామంలో ఏం జరుగుతోంది..?

ఒక ఇంట్లో ఒక్కో పిల్ల రోగంతో పోరాడుతూ ఉండగా బంధువులు, పొరుగువారు ఆందోళన చెందుతారు. కానీ ఒకే రోజు గంటల వ్యవధిలో ఒకే కుటుంబానికి చెందిన ముగ్గురు చిన్నారులు వరుసగా మృతి చెందితే? ఆ ఇంట్లో ఏం పరిస్థితి ఉంటుందో ఊహించడం అసాధ్యం. ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని గులార్హియా తోలా గ్రామంలో జరిగిన ఈ ఘోరం కేవలం ఒక కుటుంబాన్ని కాదు, ఒక గ్రామాన్నే కుదిపేసింది. ముగ్గురు చిన్నారులు జ్వరంతో ప్రాణాలు కోల్పోవడం మన ఆరోగ్య వ్యవస్థ ఎక్కడ ఉందన్న ప్రశ్నను లేవనెత్తుతుంది.

పింటు గౌర్ కుటుంబంలో..

పింటు గౌర్‌ కుటుంబంలో మొదటగా ఏడేళ్ల మంజు అనారోగ్యానికి గురైంది. సాధారణ జ్వరమని భావించి స్థానిక వైద్యుడిని ఆశ్రయించారు. కానీ రోజులు గడిచినా ఆరోగ్యం మెరుగవలేదు. మరో ఆసుపత్రికి తరలించినా, మంజు ప్రాణాలు నిలువలేదు. ఈ ఒక్క మరణమే కుటుంబానికి పెద్ద దెబ్బ. అయితే దురదృష్టం ఇంకా పూర్తికాలేదు. కొన్ని గంటల్లోనే మంజు చిన్న చెల్లి ఖుషి (3) కూడా అదే లక్షణాలతో ప్రాణాలు కోల్పోయింది. అంతేకాదు, తమ్ముడు కృష్ణ (5) కూడా ఇదే విధంగా.. ఈ ఘటనలతో ఆ ఇంట్లో నిశ్శబ్దం నిండిపోయింది. ఒక్కొక్కరి చిన్న బూట్లు, స్కూల్ బ్యాగులు, ఆటబొమ్మలు.. అన్నీ నిర్జీవంగా మారిపోయాయి.

ఒకే లక్షణాలతో..

ఒకే లక్షణాలతో ముగ్గురు చిన్నారులు వరుసగా మృతి చెందితే, అది యాదృచ్ఛికం కాదు. సమస్యలో లోతైన మూలం ఉందన్న సంకేతం. అందుకే వైద్య శాఖ వెంటనే అప్రమత్తమైంది. ఆరోగ్య బృందాలు గ్రామానికి చేరుకొని మలేరియా, డెంగీ, వైరల్ ఫీవర్ వంటి అనేక పరీక్షలు ప్రారంభించాయి. 57 మంది పిల్లలను ఇప్పటి వరకు పరీక్షించగా, పరిస్థితిని సాధారణానికి తెచ్చేలా మందులు పంపిణీ చేశారు. అదనంగా పారిశుధ్య కార్యకలాపాలు చేపట్టడం ప్రారంభించారు. కానీ ఇక్కడే ప్రశ్నలు మొదలవుతున్నాయి. ఎందుకు బాధిత కుటుంబం పరిస్థితిని ముందుగానే గుర్తించలేకపోయారు? స్థానిక వైద్యుడు ఏ లక్షణాలను పరిగణలోకి తీసుకున్నాడు? గ్రామ ఆరోగ్య వ్యవస్థ ఎలా స్పందించింది? ఇవన్నీ ఈ ఘటనకు బాధ్యత ఎవరిదన్న ఆలోచనకు దారితీస్తాయి.

గ్రామీణ భారత ఆరోగ్య పరిస్థితి మనకు తెలుసు లక్షలాది మంది ఇప్పటికీ స్థానిక క్వాక్స్‌ లేదా అర్హతలేని వైద్యులపై ఆధారపడతారు. వైద్యుల కొరత, ఆసుపత్రులకు దూర ప్రయాణం, అవగాహన లోపాలు కలిసి ప్రమాదకరమైన మిశ్రమం. చిన్నారుల ఆరోగ్య లక్షణాల్లో చిన్న మార్పులే పెద్ద ప్రమాదాలకు దారి తీస్తాయి. మంజు పరిస్థితి క్షీణించినప్పుడు సరైన సమయానికి సరైన చికిత్స అందించబడిఉంటే ట్రాజెడీ వేరేలా ఉండేదేమో అన్న అనుమానం తప్పదు.

పారిశుధ్యం, ఇతర సమస్యలు..

మరోవైపు, గ్రామాల పారిశుద్ధ్య పరిస్థితి కూడా ఇలాంటి ఘటనల్లో ప్రధాన పాత్ర వహిస్తుంది. నిల్వ నీరు, దోమల పెరుగుదల, చెత్త నిర్వాహణ లేమి, కలుషిత నీరు ఇవన్నీ వైరల్ ఫీవర్స్‌కి ప్రధాన కారణాలు. ఒక కుటుంబంలో ముగ్గురు పిల్లలు ఒక్కసారిగా మృతి చెందడమంటే, అది గ్రామానికి తీవ్రమైన హెచ్చరికగానే చూడాలి. ఈ పరిస్థితిలో వైద్య శాఖ శిబిరాలు ఏర్పాటు చేయడం సరే కానీ ఇది ‘మంటలు ఆరిన తర్వాత నీటి కోసం బావి తవ్వినట్లు’. జ్వరం చిన్నదే అనుకుంటే పొరబాటే.. చిన్నపిల్లలను నిర్లక్ష్యం చేస్తే అది గంటల్లో ప్రాణాల మీదకు తెస్తుంది. ఇలాంటి విషాదాలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి, కానీ మనం ఇంకా నేర్చుకోవడం లేదు.

ఎన్ని ఆరోగ్య పథకాలు ఉన్నా, అవి గ్రామస్థాయి అమల్లో బలహీనంగా ఉంటే ఫలితం సున్నా. పిల్లలు మరణించిన తర్వాత శిబిరాలు ఏర్పాటు చేయడం కాదు, ముందుగానే ప్రమాదాలను గుర్తించే వ్యవస్థ ఉండాలి. అంతిమంగా, గులార్హియా గ్రామం విషాదం మనకు చెప్పేదొక్కటే.. జ్వరం అనే చిన్నపదం వెనుక పెద్ద ప్రమాదం దాగి ఉంటుంది. ఆరోగ్య వ్యవస్థ బలహీనమైతే, దాని ధనం ప్రాణాలే. ముగ్గురు చిన్నారులను కోల్పోయిన కుటుంబం కన్నీళ్లకు ఎవరు జవాబు? ఇది కేవలం ఒక వార్త కాదు వ్యవస్థాత్మక వైఫల్యాన్ని గుర్తించే ఒక హెచ్చరిక.