భారత్ను చైనాకు దూరం చేసే అమెరికా వ్యూహం
భారత్ను చైనాకు దూరం చేసి అమెరికాకు దగ్గర చేయడం అనేది వాషింగ్టన్కు అత్యవసరంగా మారింది.;
అమెరికా రాయబారి సెర్గీ గోర్ చేసిన వ్యాఖ్యలు ఒక దిశగా స్పష్టమైన సంకేతాన్ని ఇస్తున్నాయి. భారత్-అమెరికా సంబంధాలు వాణిజ్య వివాదాల మధ్య నిలకడగా ఉన్నప్పటికీ, దీని అసలైన సారాంశం జియోపాలిటికల్ వ్యూహంలోనే దాగి ఉంది.
చైనా అంశం ప్రధాన కేంద్రం
భారత్ను చైనాకు దూరం చేసి అమెరికాకు దగ్గర చేయడం అనేది వాషింగ్టన్కు అత్యవసరంగా మారింది. కారణం ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో చైనా పెరుగుతున్న ఆధిపత్యం. క్వాడ్, ఆర్థిక ఒప్పందాలు, రక్షణ రంగ సహకారం అన్నీ ఈ ప్రధాన లక్ష్యం చుట్టూనే తిరుగుతున్నాయి.
*వాణిజ్య ప్రయోజనాల సమీకరణ
గోర్ స్పష్టంగా చెప్పినట్లే అమెరికా తన చమురు, పెట్రోలియం, ఎల్ఎన్జీకి భారత్ను ప్రధాన మార్కెట్గా మార్చుకోవాలనుకుంటోంది. 140 కోట్ల జనాభాలో మధ్యతరగతి వర్గం పెరుగుతున్నది అమెరికా కంపెనీలకు అపారమైన అవకాశాలు కల్పిస్తుంది. అంటే వ్యూహం కేవలం భద్రతా కూటములకే పరిమితం కాదు.. వాణిజ్య ప్రయోజనాలు కూడా అంతే ప్రాధాన్యం పొందుతున్నాయి.
* అడ్డంకులు – పరిష్కారం?
ప్రస్తుతం సుంకాలు, టారిఫ్ వివాదం రెండు దేశాల మధ్య ఉద్రిక్తతను పెంచుతున్నాయి. అయితే ఇరువైపులా వాటిని పరిష్కరించుకోవాలన్న దృక్పథం కనిపిస్తోంది. వాణిజ్య మంత్రి పీయూష్ గోయల్, అమెరికా ప్రతినిధులు జరిపే సమావేశాలు ఒక ఒప్పందానికి మార్గం సుగమం చేయవచ్చు.
* క్వాడ్ సదస్సు – ట్రంప్ పర్యటన
నవంబరులో భారత్లో జరగనున్న క్వాడ్ సదస్సుకు ట్రంప్ హాజరవుతారని సంకేతాలు రావడం, అమెరికా భారత్పై చూపుతున్న ప్రాధాన్యాన్ని బలపరుస్తోంది. ఇది కేవలం దౌత్య పరమైనది కాకుండా చైనాకు వ్యతిరేకంగా కూటమి నిర్మాణానికి బలమైన దశ అవుతుంది.
* జీ7 ఒత్తిడి – కొత్త సవాలు
రష్యా యుద్ధం ముగింపునకు భారత్, చైనాపై అదనపు సుంకాలు విధించాలని అమెరికా ఒత్తిడి తెచ్చిన వార్తలు, భారత్కు సంక్లిష్ట పరిస్థితిని సృష్టిస్తున్నాయి. ఒకవైపు రష్యాతో సాంప్రదాయ సంబంధాలు, మరోవైపు అమెరికా ఒత్తిడి – భారత్ వ్యూహాత్మక సమతౌల్యాన్ని పరీక్షిస్తున్నాయి.
అమెరికా స్పష్టంగా భారత్ను చైనాకు దూరం చేసే మిషన్లోకి దిగింది. దౌత్యం, వాణిజ్యం, రక్షణ రంగాలన్నీ ఈ ప్రధాన వ్యూహం చుట్టూ తిరుగుతున్నాయి. అయితే భారత్ తన స్వీయ ప్రయోజనాలను కాపాడుకునే విధంగా జాగ్రత్తగా అడుగులు వేయాల్సిన అవసరం ఉంది. ఎందుకంటే రష్యా, అమెరికా, చైనా మధ్య సమతౌల్యం సాధించడం ఢిల్లీకే పెద్ద సవాలు.