కేవలం 10 వేల చెట్టుకు కోటి రూపాయల పరిహారం ఎలా వచ్చిందంటే…

మహారాష్ట్రలోని యవత్మాల్ జిల్లాలో రైల్వే ప్రాజెక్ట్ కోసం ఒక చెట్టు పరిహారం కేసు ఇప్పుడు దేశవ్యాప్తంగా చర్చనీయాంశమైంది. సాధారణంగా భూసేకరణ సమయంలో రైతులకు ఎకరాల వారీగా పరిహారం ఇస్తారు. కానీ ఇక్కడ ఓ రైతు భూమిలోని ఒక చెట్టు విలువను తప్పుగా అంచనా వేయడం వల్ల “పదివేల రూపాయల చెట్టుకు కోటి రూపాయల పరిహారం” ఇచ్చిన సంఘటన ఆసక్తికర మలుపు తిరిగింది.

కేసు నేపథ్యం

వార్ధా-యవత్మాల్-పుసాద్-నాందేడ్ రైల్వే ప్రాజెక్ట్ కోసం ఖర్షి గ్రామానికి చెందిన రైతు కేశవ్ తుకారాం షిండే భూమిని ప్రభుత్వం 2018లో సేకరించింది. భూమికి సంబంధించిన పరిహారం అప్పుడే ఇచ్చినా, భూమిలోని చెట్లు మరియు ఇతర ఆస్తుల పరిహారం ఆలస్యం కావడంతో షిండే హైకోర్టును ఆశ్రయించారు.

కోటి రూపాయల పరిహారం ఎలా వచ్చిందంటే…

అధికారిక రికార్డుల్లో ఆ చెట్టును **ఎర్రచందనం**గా నమోదు చేశారు. దాని ఆధారంగా బొంబాయి హైకోర్టు నాగపూర్ బెంచ్ రైల్వేకు ఆ చెట్టుకు కోటి రూపాయల తాత్కాలిక పరిహారం చెల్లించాలని ఆదేశించింది. కోర్టు ఆదేశం మేరకు రైల్వే షిండే కుటుంబానికి ఆ మొత్తం చెల్లించింది.

నిజం వెలుగులోకి

తాజాగా పుసాద్ డిప్యూటీ కన్జర్వేటర్ ఆఫ్ ఫారెస్ట్స్ ఆ చెట్టును బెంగళూరులోని *ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ వుడ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ*కి శాస్త్రీయ పరీక్షల కోసం పంపించారు. పరీక్షలలో అది ఎర్రచందనం కాదు, **బిజసల్** అనే సాధారణ కలప చెట్టు అని తేలింది. దీని మార్కెట్ విలువ కేవలం రూ.10,981 మాత్రమే అని అంచనా వేశారు.

రైల్వే ప్రతిస్పందన

ఇంత పెద్ద వ్యత్యాసం బయటపడడంతో రైల్వే మళ్లీ కోర్టును ఆశ్రయించింది. రైతుకు చెల్లించిన కోటి రూపాయల పరిహారం తిరిగి ఇవ్వాలని డిమాండ్ చేసింది. తమ తప్పు లేకుండా కోటి తిరిగి చెల్లించాల్సిన అవసరం లేదని రైతు తరఫున న్యాయవాది అంజన రౌత్ నార్వడే వాదించారు. ప్రభుత్వ రికార్డులలోనే చెట్టు ఎర్రచందనం అని పేర్కొనడం వల్లే ఈ గందరగోళం ఏర్పడిందని, దీనికి రైతు బాధ్యుడు కాదని స్పష్టం చేశారు.

ఆసక్తికర అంశం

ఈ కేసు 2014లో ప్రారంభమై ఇప్పటికీ కొనసాగుతోంది. షిండే కుటుంబం పరిహారం కోసం కలెక్టర్, అటవీ శాఖ, రైల్వే, నీటిపారుదల శాఖలను పలుమార్లు సంప్రదించిందని సమాచారం. కోర్టు ఆదేశాలతో చెల్లించిన కోటి రూపాయలు ఇప్పుడు తిరిగి ఇవ్వాలా లేదా అన్నది మళ్లీ న్యాయస్థాన పరిధిలోనే ఉందనడం ఈ కేసును మరింత ఆసక్తికరంగా మారుస్తోంది.

రైల్వే శాఖ లోపాలు

ఈ ఘటన ప్రభుత్వ రికార్డులలోని లోపాలు ఎంతటి ఆర్థిక సమస్యలకు దారి తీస్తాయో చూపిస్తుంది. అధికారులు ఒక చెట్టు జాతిని తప్పుగా నమోదు చేయడం వల్ల రైల్వే నిధుల వినియోగంపై ప్రశ్నలు తలెత్తాయి. మరోవైపు, రైతు ఎటువంటి తప్పు చేయకుండానే కోటి రూపాయల పరిహారం తిరిగి ఇవ్వాలా అన్నది న్యాయపరంగా క్లిష్టమైన ప్రశ్న.

మొత్తానికి, పదివేల విలువ చేసే చెట్టుకు కోటి పరిహారం ఇవ్వడం, ఆ తరువాత తిరిగి దాన్ని రాబట్టుకునేందుకు రైల్వే న్యాయపోరాటం చేయడం—ప్రభుత్వ వ్యవస్థలో ఉన్న గందరగోళాన్ని బహిర్గతం చేసిన ఆసక్తికర ఉదాహరణగా నిలిచింది.