వికీపీడియాపై ఏఐ ప్రభావం: సమాచార యుగంలో కొత్త సవాళ్లు

ఒకప్పుడు ఏ విషయం గురించి తెలుసుకోవాలన్నా వెంటనే గుర్తొచ్చే పేరు వికీపీడియా. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న కోట్లాది మంది యూజర్లకు ఉచితంగా విశ్వసనీయమైన సమాచారాన్ని అందిస్తూ ఈ ఆన్‌లైన్‌ ఎన్‌సైక్లోపిడియా దశాబ్దాలుగా తిరుగులేని ఆధిపత్యం చెలాయించింది. కానీ, ఇప్పుడు కాలం మారింది. ఏఐ ఆధారిత చాట్‌బాట్‌లు (AI Chatbots), ముఖ్యంగా ChatGPT, Gemini, Claude వంటి ప్లాట్‌ఫామ్‌లు రాకతో వికీపీడియా తన ప్రాచుర్యాన్ని క్రమంగా కోల్పోతోంది.

* వీక్షణల్లో పడిపోవడానికి కారణాలు

వికీమీడియా ఫౌండేషన్‌ తాజాగా విడుదల చేసిన నివేదిక ప్రకారం, గతేడాదితో పోలిస్తే వికీపీడియా హ్యూమన్‌ పేజ్‌వ్యూస్‌ దాదాపు 8 శాతం మేర తగ్గాయి. ఈ తగ్గుదలకు ప్రధాన కారణాలు రెండు సోషల్‌ మీడియా విస్తరణ, అలాగే ఏఐ చాట్‌బాట్‌ల వినియోగం పెరగడం అని వికీ సంస్థ స్పష్టం చేసింది.

గతంలో యూజర్లు గూగుల్‌ లేదా ఇతర సెర్చ్‌ ఇంజిన్‌లలో ప్రశ్నలు టైప్‌ చేసి, వికీపీడియా లింక్‌లను తెరిచి లోతైన సమాచారం చదివేవారు. కానీ ఇప్పుడు పరిస్థితి మారింది. ఏఐ చాట్‌బాట్‌లు కేవలం ప్రశ్న అడగగానే నేరుగా సమాధానం చెబుతున్నాయి, పైగా సంక్షిప్తంగా, సులభంగా అర్థమయ్యే రీతిలో అందిస్తున్నాయి. ఈ వేగం, సౌలభ్యం కారణంగా ముఖ్యంగా యువత వికీపీడియా కంటే ఏఐ టూల్స్‌ వైపు మళ్లుతున్నారు.

* "ఏఐతో పోటీ కాదు – సహకారం" అంటున్న వికీమీడియా

ఏఐ రాకను వికీమీడియా ప్రతినిధులు ఒక సవాలుగా కాకుండా, ఒక పరిణామంగా చూస్తున్నారు. తమ బ్లాగ్‌లో వారు “మేము కొత్త సాంకేతికతను స్వాగతిస్తున్నాం. కానీ, ఏఐ చాట్‌బాట్‌ల రాకతో వికీపీడియా ప్రాముఖ్యం పూర్తిగా తగ్గిపోదు. లోతైన, సవివరమైన సమాచారానికి యూజర్లు ఇప్పటికీ వికీపీడియాను ఆశ్రయిస్తూనే ఉన్నారు.” అని పేర్కొన్నారు.

అయితే ఈ మార్పులకు తగినట్లుగా వికీపీడియా కూడా కొత్త ఫీచర్లను ప్రయత్నించింది. తాజాగా వికీపీడియా పేజీలలో ఏఐ సమ్మరీ ఫీచర్ను పరీక్షాత్మకంగా ప్రవేశపెట్టింది. కానీ, కొంతమంది ఎడిటర్లు దాని సమాచార నాణ్యత, విశ్వసనీయతపై అభ్యంతరాలు తెలపడంతో దాన్ని తాత్కాలికంగా తొలగించాల్సి వచ్చింది.

* యువతను ఆకట్టుకునే కొత్త వ్యూహం

వికీమీడియా ఇప్పుడు యువ తరాన్ని మళ్లీ ఆకర్షించేందుకు విభిన్న వ్యూహాలను అనుసరిస్తోంది. యూట్యూబ్‌, ఇన్‌స్టాగ్రామ్‌, టిక్‌టాక్‌ వంటి సోషల్‌ ప్లాట్‌ఫామ్‌ల ద్వారా కొత్త రీతిలో కంటెంట్‌ను అందించేందుకు ప్రయత్నిస్తోంది. విజువల్‌ ప్రెజెంటేషన్‌, ఇంటరాక్టివ్‌ క్విజ్‌లు, షార్ట్‌ వీడియోలు వంటి మార్గాల ద్వారా మరింత చేరువ కావాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఈ ప్రయత్నం ద్వారా సంప్రదాయ ఎన్‌సైక్లోపిడియా ఫార్మాట్ నుండి సోషల్-మీడియా-స్నేహపూర్వక కంటెంట్‌కు మారాలని చూస్తోంది.

* భవిష్యత్తు దిశ: జ్ఞానానికి పునాది

ఏఐ చాట్‌బాట్‌లు సమాచారాన్ని వేగంగా అందిస్తున్నా, వాటికి ఆధారాలు చాలాసార్లు వికీపీడియానే అవుతాయి. అందువల్ల వికీపీడియా తన పాత్రను పూర్తిగా కోల్పోదని నిపుణులు గట్టిగా అభిప్రాయపడుతున్నారు. వికీపీడియా ఇంకా జ్ఞానానికి పునాది. ఇది కోట్లాది మంది వాలంటీర్లు నిరంతరం అప్‌డేట్‌ చేసే, సమీక్షించే విశ్వసనీయ సమాచార మూలం.

కానీ, ఈ డిజిటల్‌ యుగంలో వికీపీడియా తన నిలకడను, ప్రాచుర్యాన్ని నిలబెట్టుకోవాలంటే, కొత్త వ్యూహాలపై, సాంకేతిక పరిణామాలకు ఎలా తగినట్లుగా మలుచుకుంటుందనే దానిపై ఆధారపడి ఉంటుంది.

ఏఐ ప్రపంచం వేగంగా ఎదుగుతున్నప్పటికీ, వికీపీడియా ఒక పునాది స్థాయి వనరుగా ఉంటుంది. అయితే, ఆ పునాది ఇప్పుడు కొత్త దిశల్లో అభివృద్ధి చెందాల్సిన అవసరం స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది.