ఆంబులెన్స్ లేదు.. పసిపాప మృతదేహంతో 90 కి.మీ. ప్రయానించిన గిరిజనుడు!

భారతదేశం ఆర్థికంగా దూసుకుపోతోంది. ప్రపంచంలోనే నాలుగో అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా అవతరించి, రాబోయే ఐదేళ్లలో మూడో స్థానానికి చేరుకుంటామని పాలకులు గొప్పగా చెబుతున్నారు. అయితే ఈ అభివృద్ధి అంతా కేవలం సంపన్నులకే పరిమితమా? విద్య, వైద్యం వంటి ప్రాథమిక అవసరాలు ఇప్పటికీ పేదలకి, ముఖ్యంగా గ్రామీణ, గిరిజన ప్రాంతాల వారికి అందని ద్రాక్షగానే మిగిలిపోతున్నాయి. ఇటీవల, మధ్య తరగతి ప్రజలకు కూడా ఇవి భారంగా మారాయి. ఈ వాస్తవానికి అద్దం పడుతూ మహారాష్ట్రలో జరిగిన ఒక హృదయ విదారక ఘటన గ్రామీణ ఆరోగ్య వ్యవస్థలోని తీవ్రమైన లోపాలను, ప్రత్యేకించి గిరిజన సమాజాలకు అందుబాటులో లేని సేవల దుస్థితిని బయటపెట్టింది.

-ప్రసవ సమస్యల నుండి విషాదం వరకు...

మహారాష్ట్రలోని పాల్ఘర్ జిల్లాకు చెందిన కట్కారి గిరిజన సమాజానికి చెందిన సఖారామ్ కవార్ (28), అతని భార్య అవిత (26) లు అనుభవించిన విషాదం యావత్ దేశాన్ని కదిలించింది. జూన్ 11, 2025న అవితకు ప్రసవ వేదనలు ప్రారంభమైనప్పుడు, వారి గ్రామం జోగల్‌వాడిలో అంబులెన్స్ కోసం ఎంత ఎదురుచూసినా ఎటువంటి సహాయం అందలేదు. స్థానిక ఆశ కార్యకర్త అందుబాటులో లేకపోవడం, అత్యవసర నంబర్ 108కు కూడా స్పందన రాకపోవడం వారి ఆశలను నీరుగార్చింది. చివరికి ఒక ప్రైవేట్ వాహనంలో ఖోడాలా ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రానికి చేరుకున్నప్పటికీ, అక్కడ గంటల తరబడి వేచి ఉండాల్సి వచ్చింది. అక్కడి నుండి మోఖాడ గ్రామీణ ఆసుపత్రికి, ఆపై నాసిక్ సివిల్ హాస్పిటల్‌కు తరలించారు. ఈ ఆలస్యం, సరైన వైద్య సౌకర్యాలు లేకపోవడం శిశువు మరణానికి దారితీసిందని సఖారామ్ ఆవేదన వ్యక్తం చేశాడు.

-ఆసుపత్రుల నిర్లక్ష్యం, అమానవీయ వైఖరి

నాసిక్ సివిల్ హాస్పిటల్‌లో అవిత మృత ఆడ శిశువును ప్రసవించింది. ఆసుపత్రి మృత శిశువు శరీరాన్ని సఖారామ్‌కు అప్పగించినప్పటికీ, దాన్ని ఇంటికి తీసుకెళ్లడానికి అంబులెన్స్ సేవలను అందించడానికి నిరాకరించింది. దిక్కుతోచని స్థితిలో సఖారామ్ కేవలం ₹20 ఖరీదు చేసే ఒక క్యారీ బ్యాగ్‌ను కొని, శిశువు మృతదేహాన్ని గుడ్డలో చుట్టి, 90 కిలోమీటర్ల దూరం రాష్ట్ర రవాణా బస్సులో తన గ్రామానికి తీసుకెళ్లవలసి వచ్చింది. ఈ దారుణం అక్కడితో ఆగలేదు. అవితను డిశ్చార్జ్ చేసినప్పుడు కూడా అంబులెన్స్ సేవలు నిరాకరించబడ్డాయి. ప్రసవం తర్వాత బలహీనమైన స్థితిలో ఉన్న ఆమె కూడా బస్సులోనే తిరిగి ప్రయాణించవలసి వచ్చింది. మోఖాడ ఆసుపత్రి వైద్యుడు డాక్టర్ భౌసాహెబ్ ఛట్టర్ అంబులెన్స్ చెడిపోయిందని చెప్పినప్పటికీ, ఈ సంఘటన ఆరోగ్య వ్యవస్థలోని నిర్వాహణ లోపాలను, మానవత్వం లోపించిన వైఖరిని స్పష్టం చేస్తుంది.

- గిరిజన సమాజాలకు అందని వైద్యం.. వ్యవస్థాగత వైఫల్యాలు

ఈ ఘటన గ్రామీణ, గిరిజన ప్రాంతాల్లో ఆరోగ్య సౌకర్యాల అందుబాటు లేకపోవడాన్ని, అధికారుల నిర్లక్ష్యాన్ని మరోసారి వెలుగులోకి తెచ్చింది. అంబులెన్స్ సేవలు సకాలంలో అందకపోవడం, ఆసుపత్రుల్లో సరైన చికిత్స లేకపోవడం, ఆపై సఖారామ్‌పై పోలీసు దాడి జరగడం వంటివి వ్యవస్థాగత వైఫల్యాలను స్పష్టంగా సూచిస్తున్నాయి. గిరిజన సమాజాలు ఎదుర్కొంటున్న సామాజిక, ఆర్థిక అసమానతలు వారికి ప్రాథమిక హక్కులైన ఆరోగ్య సేవలను కూడా అందని దూరంలోకి నెట్టేస్తున్నాయి.

ఈ విషాదకర సంఘటన గ్రామీణ ఆరోగ్య వ్యవస్థలను తక్షణమే బలోపేతం చేయాల్సిన అవసరాన్ని, అంబులెన్స్ సేవలను మెరుగుపరచాల్సిన ప్రాముఖ్యతను, గిరిజన ప్రాంతాల్లో ప్రాథమిక ఆరోగ్య సౌకర్యాలను అందుబాటులోకి తేవాల్సిన ఆవశ్యకతను నొక్కి చెబుతోంది. భారతదేశం ఆర్థికంగా ఎంత ఎదిగినా, తన పౌరులకు కనీస ఆరోగ్య భద్రతను కల్పించలేకపోతే, ఆ అభివృద్ధికి అర్థం ఉండదు. ఈ సంఘటన నుండి గుణపాఠం నేర్చుకొని, మరెవరికీ ఇలాంటి దుస్థితి ఎదురుకాకుండా ప్రభుత్వాలు చర్యలు తీసుకోవాలని ఆశిద్దాం.