నోబెల్ శాంతి బహుమతికి విజేతను ఎలా ఎంపిక చేస్తారు?

ప్రపంచంలోనే అత్యంత ప్రతిష్టాత్మక పురస్కారం అయిన నోబెల్ శాంతి బహుమతి విజేతను ఎంపిక చేసే ప్రక్రియ అత్యంత పటిష్టమైనది, రహస్యమైనది. ప్రపంచ శాంతి, సౌభ్రాతృత్వం కోసం విశేష కృషి చేసిన వ్యక్తులు లేదా సంస్థలను గుర్తించి సన్మానించే ఈ ప్రక్రియ, నెలల తరబడి కొనసాగే నిశిత పరిశీలనపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఈ బహుమతిని నార్వే రాజధాని ఓస్లోలో నార్వేజియన్ నోబెల్ కమిటీ ద్వారా అందిస్తారు.

* కఠినమైన ఎంపిక ప్రక్రియ

నోబెల్ శాంతి బహుమతి విజేత ఎంపిక దాదాపు ఎనిమిది నెలల పాటు కొనసాగుతుంది. ఈ సుదీర్ఘ ప్రక్రియ ముఖ్యంగా కింది దశల్లో జరుగుతుంది.

1. నామినేషన్ల స్వీకరణ

ప్రతీ సంవత్సరం మిడ్-అక్టోబర్ నుండి నామినేషన్ల స్వీకరణ ప్రారంభమై, వచ్చే ఏడాది జనవరి 31తో ముగుస్తుంది.

ఎవరు నామినేట్ చేయవచ్చు: సాధారణ వ్యక్తులు లేదా స్వయంగా నామినేట్ చేసుకోవడం అనుమతించబడదు. నామినేషన్ దాఖలు చేసేందుకు కొన్ని ప్రత్యేక అర్హతలు అవసరం.

* నేషనల్ అసెంబ్లీ (పార్లమెంట్) సభ్యులు

* రాష్ట్రాధికారులు (ప్రభుత్వ సభ్యులు)

* గతంలో నోబెల్ శాంతి బహుమతి గెలిచిన వారు

* అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానాల శాశ్వత సభ్యులు

విశ్వవిద్యాలయాల్లో సామాజిక శాస్త్రం, చరిత్ర, తత్వశాస్త్రం, న్యాయశాస్త్రం, మతశాస్త్రాలు బోధించే ప్రొఫెసర్లు

2. షార్ట్ లిస్టింగ్, నిపుణుల సమీక్ష

ఫిబ్రవరి-మార్చి: జనవరి 31 నాటికి అందిన అన్ని నామినేషన్లను నార్వేజియన్ నోబెల్ కమిటీ (నార్వే పార్లమెంట్ నియమించిన ఐదుగురు సభ్యులు) తొలి దశలో పరిశీలించి, ముఖ్యమైన అభ్యర్థుల జాబితా (షార్ట్ లిస్ట్) ను తయారు చేస్తుంది.

మార్చి-ఆగస్టు: షార్ట్ లిస్ట్ చేయబడిన అభ్యర్థులపై సమగ్ర పరిశోధన జరుగుతుంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న చరిత్రకారులు, అంతర్జాతీయ న్యాయ నిపుణులు.. ఇతర సలహాదారులు అభ్యర్థుల సేవలు, కృషిపై లోతైన నివేదికలు తయారుచేసి కమిటీకి అందజేస్తారు. ఈ దశలో అభ్యర్థి చేసిన పని ప్రపంచ శాంతి, మానవ జాతి మేలుకు ఎలా దోహదపడిందో నిశితంగా పరిశీలిస్తారు.

3. తుది నిర్ణయం, ప్రకటన

అక్టోబర్ ఆరంభంలో: నోబెల్ కమిటీ అన్ని నివేదికలను, వివరాలను పరిశీలించిన తర్వాత, మెజారిటీ ఓటు ద్వారా విజేతను ఎంపిక చేస్తుంది. కమిటీ ప్రయత్నిస్తుంది ఏకగ్రీవ నిర్ణయం తీసుకోవడానికి పక్షపాతం చూపదు..

అంతిమ నిర్ణయం: కమిటీ తీసుకునే నిర్ణయం తిరుగులేనిది. దీనిపై అప్పీల్‌కు అవకాశం ఉండదు.

విజేత ప్రకటన: ప్రతీ సంవత్సరం అక్టోబర్ మొదటి వారంలో విజేతల పేరును అధికారికంగా ఓస్లోలో ప్రకటిస్తారు.

డిసెంబర్: ఆల్ఫ్రెడ్ నోబెల్ వర్థంతి రోజున (డిసెంబర్ 10) విజేతకు బహుమతిని ప్రదానం చేస్తారు.

నోబెల్ ఫౌండేషన్ నియమాల ప్రకారం, నామినేట్ చేసిన వ్యక్తులు, సంస్థల పేర్లు 50 సంవత్సరాల వరకు రహస్యంగా ఉంచబడతాయి. ఈ కచ్చితమైన, నిష్పక్షపాత ప్రక్రియ కారణంగానే నోబెల్ శాంతి బహుమతి ప్రపంచంలో అత్యంత విశ్వసనీయత.. గౌరవం కలిగిన పురస్కారంగా నిలుస్తోంది.