కారుణ్య మరణంపై స్పందించిన కోర్టు.. చాలా క్లిష్టమైందని వ్యాఖ్య..

గుంటూరు జిల్లా రాయపూడి గ్రామంలో చోటుచేసుకున్న ఘటన న్యాయవ్యవస్థకు ఒక ప్రశ్న సంధించింది. జీవించే హక్కు ఉన్న వ్యక్తికి మరణాన్ని కోరి ఇవ్వమని ఎలా అడగగలరు? 90 ఏళ్ల వృద్ధురాలు శేషగిరమ్మ, ఆమె కుమార్తె వెంకాయమ్మ (ఇటీవల మరణించారు), మనవరాలు శ్యామల తరఫున కారుణ్య మరణానికి అనుమతించాలంటూ న్యాయవాది హైకోర్టులో దాఖలు చేసిన వ్యాజ్యం కోర్టును ఆశ్చర్యపరిచింది. ‘ఇలాంటి అభ్యర్థనలను కోర్టులు అనుమతించవని మీకు తెలుసుకదా?’ అని జస్టిస్ గన్నమనేని రామకృష్ణ ప్రసాద్‌ న్యాయవాదిని నేరుగా ప్రశ్నించడం, ‘ప్రచారం కోసం కోర్టులను వేదికగా చేసుకోవద్దు’ అని వ్యాఖ్యానించడం, న్యాయమూర్తి మాటల్లో ప్రతిబింబించిన ఆవేదనను అర్థం చేసుకోవాలి.

సమాజం కూడా నిర్ణయిస్తందా?

మానవ జీవితానికి విలువను చట్టం మాత్రమే కాకుండా సమాజం కూడా నిర్ణయిస్తుంది. కానీ ఒక వ్యక్తి నిరాశతో, దుఃఖంతో, న్యాయం అందక తాను మరణించాలనుకోవడం మన వ్యవస్థల వైఫల్యాన్ని సూచిస్తుంది. రాయపూడి మహిళల బాధ కూడా ఆ దిశను చూపిస్తోంది. ఐదు సెంట్ల స్థలాన్ని భూసమీకరణలో పొరపాటున సీఆర్డీఏకు అప్పగించామని, తిరిగి ఇవ్వలేకపోతే కారుణ్య మరణం ఇవ్వాలని కోరడం కేవలం ఆస్తి సమస్య కాదు.. అది జీవన గౌరవం కోసం చేస్తున్న ఆవేదనాత్మక పిలుపు.

న్యాయవాదికి సూచనలు..

కోర్టు ఈ వ్యాజ్యాన్ని సీరియస్‌గా పరిగణించి న్యాయవాది రూపేష్‌ను క్షేత్రస్థాయిలో పరిశీలించమని ఆదేశించింది. ఆయన నివేదికలో మనవరాలు శ్యామల మానసిక స్థితి పూర్తిగా సహజంగా లేదని పేర్కొనడం ఈ కథలో మరొక మానవీయ కోణాన్ని తెరపైకి తెచ్చింది. వృద్ధురాలు శేషగిరమ్మకు సంరక్షణ అవసరమని, కానీ వారు ప్రభుత్వ సంరక్షణ కేంద్రానికి వెళ్లడానికి నిరాకరించారని అధికారుల వాంగ్మూలంలో వెల్లడైంది. ఈ నిరాకరణలో ఒక మానవ మౌనవేదన ఉంది ‘నా నేల నుంచి నన్ను వేరు చేయవద్దు’ అన్న భావన వినిపించింది.

వ్యవస్థ ముందు కోర్టు ప్రశ్న..

హైకోర్టు ఇప్పుడు క్లిష్టమైన, అవసరమైన ప్రశ్నను వ్యవస్థ ముందు ఉంచింది. ఈ వ్యాజ్యం వెనుక ఉన్నవారు నిజంగా న్యాయం కోరుతున్నారా? లేక ఈ ఆవేదనను ప్రచారం కోసం వాడుకుంటున్నారా? కోర్టు పరిశీలన చట్టపరమైనది మాత్రమే కాదు.. నైతికమైనది.. ఎందుకంటే భారత రాజ్యాంగం జీవించే హక్కు ఇస్తుంది కానీ.. చనిపోయే హక్కును కాదు. ‘కారుణ్య మరణం’ అనే భావన చట్టపరంగా స్పష్టంగా నిర్వచించబడలేదు. వైద్య పరంగా తీవ్ర బాధల్లో ఉన్న రోగులకు మాత్రమే, కఠినమైన నిబంధనలతో, ‘పాసివ్ యూతనేషియా’ అనేది అనుమతించబడింది. కానీ ఇక్కడ మనం చూస్తున్నది ఆర్థికంగా, సామాజికంగా నలిగిపోయిన కుటుంబం నిరాశతో చేసిన పిలుపు.

స్థలంలో వృద్ధురాలి అనుబంధం..

సామాజిక దృష్టిలో ఇది ఒక ప్రతిబింబం వ్యవస్థల వైఫల్యం అంచున ఉన్న ప్రజల ఆవేదన. భూమి, ఇల్లు, జీవితం ఇవన్నీ ఒక సాధారణ మనిషికి అంతులేని అనుబంధాలు. అవే ఇప్పుడు కోర్టు మెట్లెక్కి న్యాయం కోసం ఎదురు చూస్తున్నాయి. సీఆర్డీఏ భూసమీకరణలో తప్పిదం జరిగిందా? లేక పిటిషనర్లు అపార్థం చేసుకున్నారా? అనే విషయం కోర్టు విచారణలో తేలాలి. కానీ, ఈ కేసు సమాజానికి చెప్పే సందేశం స్పష్టం. వృద్ధాప్యంలోనూ, దారిద్య్రంలోనూ, మానసిక దౌర్బల్యంలోనూ జీవించే హక్కు కోల్పోకూడదు.

రాయపూడి వృద్ధురాలి వ్యాజ్యం కేవలం ఒక చట్టపరమైన కేసు కాదు. అది వ్యవస్థకు చేసిన సవాల్. ప్రభుత్వం, కోర్టులు, సమాజం కలసి ఒక వృద్ధురాలికి ‘జీవించడానికి కారణం’ ఇవ్వలేకపోతే, ‘మరణానికి అనుమతి ఇవ్వండి’ అనే అభ్యర్థన మన అందరి వైఫల్యాన్ని బహిర్గతం చేస్తుంది. హైకోర్టు కఠినంగా స్పందించడం సరైనది. కానీ అదే సమయంలో, ఇలాంటి ఆవేదనలకు మూలమైన పరిస్థితులను అర్థం చేసుకోవడం మరింత అవసరం.

చివరికి, ఈ వ్యాజ్యం ఒక న్యాయపాఠమే కాదు మానవ విలువలను చూపిస్తుంది. న్యాయం అనేది కేవలం చట్టపరమైన పరిష్కారం కాదు. అది మానవతతో కూడిన సమాధానం కావాలి. శేషగిరమ్మ విన్నపం మనందరికీ గుర్తు చేస్తోంది. జీవితం ఎంత చిన్నదైనా, దానికి గౌరవం ఇవ్వడం సమాజం మొదటి బాధ్యత.