అమెరికా-ఇరాన్ అణు ఒప్పందంపై ఉత్కంఠ.. సుప్రీం లీడర్ ఖమేనీ అసంతృప్తి

అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ ఇరాన్‌తో అణు ఒప్పందం కుదుర్చుకోవడానికి తీవ్రంగా ప్రయత్నిస్తున్నారు. ఈ దిశగా ఒమన్ రాజధాని మస్కట్‌లో జరిగిన పరోక్ష సమావేశంలో రెండు దేశాలు చర్చలను కొనసాగించాలని నిర్ణయించడంతో తొలి అడుగు పడింది. అయితే, ఈ చర్చల మధ్యలోనే ఇరాన్ సుప్రీం లీడర్ అయతోల్లా అలీ ఖమేనీ అమెరికా ఇచ్చిన తొలి అణు ఒప్పంద ప్రతిపాదనను విమర్శించారు. ఆయన వ్యాఖ్యలు ఈ ఒప్పందం భవిష్యత్తుపై కొత్త అనుమానాలను రేకెత్తిస్తున్నాయి.

అమెరికా ప్రతిపాదన తమ దేశ లక్ష్యాలకు, చర్యలకు పూర్తిగా విరుద్ధంగా ఉందని ఖమేనీ వ్యాఖ్యానించారు. "దేశానికి 100 అణు విద్యుత్ ప్లాంట్లు ఉన్నా, దేశం అభివృద్ధి చెందకపోతే అవి పనికిరావు. మళ్లీ నిధుల కోసం అమెరికానే ఆశ్రయించాల్సి వస్తుంది" అని ఖమేనీ అన్నారు. అయితే, అమెరికాతో అణు ఒప్పందాన్ని పూర్తిగా తిరస్కరిస్తున్నానని ఆయన స్పష్టంగా చెప్పలేదు. ఈ వ్యాఖ్యలు ఇరాన్ తమ షరతులకు అనుగుణంగానే ఒప్పందాన్ని కోరుకుంటోందని సూచిస్తున్నాయి.

అణు ఒప్పందంపై చర్చలు జరుగుతున్నప్పటికీ అమెరికా ప్రతిపాదనకు సంబంధించిన పూర్తి వివరాలు ఇంకా బయటకు రాలేదు. అయితే, 'యాక్సియోస్' వార్తా వెబ్‌సైట్ ప్రకారం.. ఇరాన్ తన పొరుగు దేశాలతో కలిసి యురేనియంను శుద్ధి చేయడానికి ఒక కన్సార్టియం (Consortium) ఏర్పాటు చేయాలని అమెరికా ప్రతిపాదించినట్లు తెలుస్తోంది. దీని వల్ల టెహ్రాన్‌కు ఎంత నష్టం కలుగుతుందో స్పష్టంగా తెలియదు.

ఒకవేళ ఈ చర్చలు విఫలమైతే ఇప్పటికే తీవ్ర ఆర్థిక ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్న ఇరాన్ ఆర్థిక వ్యవస్థ మరింత కుప్పకూలే అవకాశం ఉంది. మరోవైపు, మధ్యప్రాచ్యంలో ఉద్రిక్తతలు మరింత పెరిగే అవకాశం ఉంది. ఇరాన్ అణు ఆయుధాలను అభివృద్ధి చేయకుండా నిరోధించడానికి అమెరికా కొంతకాలంగా ప్రయత్నిస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలోనే అణు ఒప్పందాన్ని మళ్లీ కుదుర్చుకోవడానికి ట్రంప్ సిద్ధంగా ఉన్నారని ప్రకటించారు. దీనిపై ఇటీవల ఒమన్‌లో ఉన్నత స్థాయి చర్చలు కూడా జరిగాయి. ఈ చర్చల్లో పాల్గొన్న అమెరికా ప్రతినిధి స్టీవ్ విట్‌కాఫ్ ఈ చర్చలు ఫలవంతంగా ఉన్నాయని పేర్కొన్నారు.

అణు ఒప్పందం కుదరకపోతే సైనిక చర్య తీసుకోవాల్సి వస్తుందని ట్రంప్ హెచ్చరించారు. ఇరాన్ అణు స్థావరాలపై దాడి చేయడానికి ఇజ్రాయెల్ కూడా వేచి చూస్తుందని ఆయన అన్నారు. గతంలో ఇరాన్‌తో చేసుకున్న అణు ఒప్పందం నుంచి ట్రంప్ ప్రభుత్వం 2018లో వైదొలిగిన విషయం తెలిసిందే. ఇప్పుడు మళ్లీ ఒప్పందానికి ప్రయత్నిస్తున్నప్పటికీ ఖమేనీ వ్యాఖ్యలు దీనికి పెద్ద అడ్డంకిగా మారే అవకాశం ఉంది.