డాలర్ ఆధిపత్యానికి తెరపడబోతోందా?

డొనాల్డ్‌ ట్రంప్‌ అధ్యక్షతన ప్రారంభమైన టారిఫ్‌ యుద్ధం తర్వాత, అంతర్జాతీయ మార్కెట్లు తీవ్ర ఒడిదుడుకులను ఎదుర్కొన్నాయి. లక్షల కోట్ల డాలర్ల సంపద ఆవిరైంది. ప్రపంచ దేశాలు ఇప్పుడు డాలర్‌ ఆధిపత్యాన్ని ప్రశ్నించే స్థాయికి చేరుకున్నాయి. 1971లో అప్పటి అమెరికా ఆర్థిక మంత్రి జాన్‌ కానల్లీ "డాలర్‌ మాకు అధికార కరెన్సీ, మీకు తలనొప్పి" అని చేసిన వ్యాఖ్య ఇప్పుడు ప్రపంచ దేశాలకు నిజమవుతోంది. అప్పట్లో తేలికగా తీసుకున్న ఈ మాట, నేడు ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతోంది.

-ట్రంప్‌ విధానాల ప్రభావం

ట్రంప్‌ వాణిజ్య విధానాల ప్రభావంతో ప్రపంచవ్యాప్తంగా కేంద్ర బ్యాంకులు బంగారంపై ఆసక్తి చూపడం మొదలుపెట్టాయి. ఫలితంగా బంగారం ధరలు ఆకాశాన్ని తాకుతున్నాయి. సాధారణంగా దేశాలు అమెరికా డాలర్లలో, ముఖ్యంగా అమెరికా ట్రెజరీ బాండ్లలో పెట్టుబడులు పెడతాయి. అయితే, ప్రస్తుతం ఈ ట్రెజరీల విలువపైనే అనుమానాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. 25 ట్రిలియన్ డాలర్లకు పైబడిన అమెరికా రుణ భారం, ఈ ట్రెజరీల భద్రతపై ప్రశ్నార్థకాలను లేవనెత్తుతోంది.

- ప్రత్యామ్నాయం లేని స్థితి

అయితే, డాలర్‌కు ప్రత్యామ్నాయంగా నిలబడగల కరెన్సీ ప్రస్తుతం దాదాపుగా కనిపించడంలేదు. యూరో, యువాన్‌, యెన్‌ వంటి కరెన్సీలు ఉన్నప్పటికీ, అవి అంతర్జాతీయంగా అమెరికా డాలర్‌కు సమానంగా లేవు. అంతర్జాతీయ లావాదేవీలలో ఇప్పటికీ అధిక శాతం డాలర్లలోనే జరుగుతున్నాయి. ప్రపంచ దేశాలు అమెరికా ప్రభుత్వం జారీ చేసిన బాండ్లలో పెట్టుబడులు పెట్టడం వల్ల, ఈ బాండ్ల విలువ పడిపోతే, ప్రపంచ దేశాలకే నష్టం జరుగుతుంది.

- పారిశ్రామిక రంగ పతనం

పరిమిత పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి, అధిక జీతాల కారణంగా అమెరికా కంపెనీలు చైనా, వియత్నాం వంటి దేశాలకు తరలిపోతున్నాయి. సెమీకండక్టర్ దిగ్గజం టీఎస్‌ఎంసీ ప్రకారం, అమెరికాలో ఉత్పత్తి వ్యయం ఇతర దేశాలకన్నా సుమారు 40 శాతం అధికం. ఫలితంగా అమెరికా సరకుల వాణిజ్యంలో తీవ్ర లోటుతో పోరాడుతోంది. ట్రంప్‌ వర్గం అభిప్రాయం ప్రకారం, డాలర్‌ విలువ తగ్గితే అమెరికా ఉత్పత్తులు చవకై, దేశంలోనే పరిశ్రమలు తిరిగి స్థాపించబడతాయి. కానీ ఇది కేవలం ఆశాజనకంగానే ఉంది.

- సేవల రంగం ఆధారంగా అమెరికా నిలకడ

అమెరికా ఆర్థిక వ్యవస్థలో 72 శాతం సేవల రంగం వాటా కలిగి ఉంది. హాలీవుడ్‌ సినిమాలు, టీవీ కార్యక్రమాలు, ఫైనాన్స్‌, మేధో హక్కులు, సాఫ్ట్‌వేర్‌ వంటి రంగాల్లో అమెరికా అధిక లాభాలు సాధిస్తోంది. ఈ సేవల ఎగుమతులు అమెరికా స్థిరత్వానికి కొంత మద్దతు ఇస్తున్నా, ట్రంప్‌ విధానాలు ఈ రంగానికీ ముప్పుగా మారే అవకాశం ఉంది. ముఖ్యంగా ఈయూ దేశాలపై భారీ సుంకాలు విధించడం వల్ల, అమెరికా టెక్‌ కంపెనీలపై కఠిన చర్యలు తీసుకునే అవకాశం పెరిగింది.

- విద్యా రంగంపై ప్రభావం

అంతర్జాతీయ స్థాయిలో పేరుగాంచిన హార్వర్డ్‌, ఎంఐటీ వంటి విశ్వవిద్యాలయాలపై ట్రంప్‌ తీసుకుంటున్న నిర్ణయాలు పరిశోధన రంగాన్ని బలహీనపరిచే అవకాశం ఉంది. ఇది అధునాతన సాంకేతికతల అభివృద్ధిని తగ్గించి, అమెరికా ఆర్థిక, సైనిక స్థిరత్వాన్ని దెబ్బతీసే ముప్పును కలిగిస్తుంది.

ప్రస్తుతానికి డాలర్‌కు ప్రత్యామ్నాయం లేకపోవడం, అది ప్రపంచంలో ప్రాధాన్యత కలిగిన కరెన్సీగానే ఉండటం వాస్తవం. అయితే, ట్రంప్‌ విధానాల వల్ల ఏర్పడుతున్న అనిశ్చితి, పరిశ్రమల తరలింపు, మిత్ర దేశాలు దూరమవడం వంటి అంశాలు దీర్ఘకాలంలో అమెరికా ఆధిపత్యాన్ని సవాల్ చేయవచ్చు. ఇప్పట్లో డాలర్‌ పతనమయ్యే అవకాశం లేనప్పటికీ, దాని పతనం దిశగా ప్రక్రియ మొదలైందని చెప్పవచ్చు.