సంక్షోభంలో కాళేశ్వరం ప్రాజెక్ట్.. ఇక పనికి రాదా?

తెలంగాణ రాష్ట్ర ఆవిర్భావం అనంతరం కేసీఆర్ ప్రభుత్వం అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకంగా చేపట్టిన కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టు ఇప్పుడు తీవ్ర సంక్షోభంలో కూరుకుపోయింది. ముఖ్యమంత్రిగా కేసీఆర్ ఈ ప్రాజెక్టును తన కలల ప్రాజెక్టుగా అభివర్ణించారు, ఇది తనను ఎల్లకాలం అధికారంలో ఉంచుతుందని విశ్వసించారు. వరుసగా మూడోసారి విజయం సాధించి తెలంగాణ రైతాంగం మద్దతు తనకే ఉంటుందని ఆశించారు. అయితే, ఎన్నికలకు కొద్ది రోజుల ముందు కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టులోని కీలక నిర్మాణాల్లో పగుళ్లు రావడం బయటపడటంతో కేసీఆర్ ఆశలు ఆడియాసలయ్యాయి. బీఆర్ఎస్ పార్టీ ఓటమికి ఇది కూడా ఒక ప్రధాన కారణంగా విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు.

తాజాగా, కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టుపై నేషనల్ డ్యామ్ ప్రొటెక్షన్ అధారిటీ (NDSA) సమర్పించిన నివేదిక ప్రాజెక్టు భవిష్యత్తుపై తీవ్ర ఆందోళనను రేకెత్తిస్తోంది. ఈ నివేదిక ప్రకారం కాళేశ్వరంలో భాగంగా నిర్మించిన మేడిగడ్డ (లక్ష్మీ), అన్నారం (సరస్వతి), సుందిళ్ల (పార్వతి) బ్యారేజీలు ప్రస్తుతం ఉపయోగించడానికి పనికిరావు. వాటిని ఉపయోగించినట్లయితే ఏ క్షణంలోనైనా కూలిపోయే ప్రమాదం ఉందని ఎన్డీఎస్‌ఏ స్పష్టం చేసింది. వీటిని యథావిధిగా వినియోగించకూడదని, రీడిజైన్ చేసి తిరిగి నిర్మించడమే సరైన మార్గమని తేల్చిచెప్పింది. ఈ ప్రాజెక్టుల నిర్మాణం , డిజైన్‌లో అనేక లోపాలు ఉన్నాయని నివేదిక హైలైట్ చేసింది.

ముఖ్యంగా మేడిగడ్డలోని బ్లాక్ 7 కు కోలుకోలేని నష్టం జరిగిందని, దీనిని తిరిగి ఉపయోగించకూడదని, సురక్షితంగా తొలగించడం లేదా స్థిరీకరించడం చేయాలని సిఫార్సు చేసింది. మూడు బ్యారేజీలలోనూ సీకెంట్ ఫైల్స్ కూలిపోవడంతో పాటు, బ్యారేజీల పై భాగంలో , కింది భాగంలో రంధ్రాలు ఉన్నట్లు గుర్తించారు. దాదాపు 14 నెలల పాటు లోతైన అధ్యయనం.. పరీక్షలు నిర్వహించిన తర్వాతే ఎన్డీఎస్‌ఏ ఈ సమగ్ర నివేదికను సమర్పించింది.

బ్యారేజీల నిర్మాణం చేపట్టే ముందు చేయాల్సిన భూసార పరీక్షలు సరిగా చేయలేదని నివేదికలో పేర్కొన్నారు. అలాగే, అన్నారం, సుందిళ్ల బ్యారేజీలను ఒకే చోట నిర్మించాలన్న ప్రాథమిక ప్రతిపాదనలను పక్కన పెట్టి, వాటి స్థానాలను మార్చారని, ఇది కూడా నిర్మాణ లోపాలకు దారితీసిందని నివేదిక సూచిస్తోంది. జాతీయ ఆనకట్టల భద్రత చట్టం-2021 ప్రకారం వర్షాకాలానికి ముందు బ్యారేజీల పరిస్థితిని పర్యవేక్షించడంలో కూడా వైఫల్యం చెందారని ఎన్డీఎస్‌ఏ నివేదికలో ప్రస్తావించారు.

ప్రాజెక్టు నిర్మాణం, నిర్వహణ, డిజైన్‌లో స్పష్టమైన లోపాలున్నాయని ఎన్డీఎస్‌ఏ తేల్చిచెప్పడంతో ఇది తెలంగాణ రాజకీయాల్లో తీవ్ర దుమారం రేపే అవకాశం ఉంది. కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టు అక్రమాలపై విచారణ జరుపుతున్న జస్టిస్ ఘోష్ కమిషన్‌కు ఈ నివేదిక అత్యంత కీలకమైన ఆధారంగా మారనుంది.

నాడు బీఆర్ఎస్ ప్రభుత్వంలో నీటిపారుదల, ఆర్థిక శాఖ వంటి కీలకమైన బాధ్యతలు నిర్వహించిన మంత్రులు హరీష్ రావు, కేటీఆర్ లను ఈ వ్యవహారంలో జస్టిస్ ఘోష్ కమిషన్ ప్రశ్నించే అవకాశం ఉందని రాజకీయ విశ్లేషకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఎన్డీఎస్‌ఏ నివేదిక , జస్టిస్ ఘోష్ కమిషన్ విచారణ బీఆర్ఎస్ పార్టీకి పెద్ద ఎదురుదెబ్బగా పరిణమించే అవకాశం ఉందని వారు అంచనా వేస్తున్నారు. మొత్తానికి, ఒకప్పుడు తెలంగాణకు వరప్రదాయినిగా భావించిన కాళేశ్వరం ప్రాజెక్టు, నిర్మాణ లోపాలు , రాజకీయ ఆరోపణలతో ప్రస్తుతం తీవ్ర సంక్షోభంలో చిక్కుకుంది.