జైషే మహ్మద్ ఎలా పుట్టింది? ఎలా ఉగ్రభూతం అయ్యిందంటే?

జైషే మహ్మద్ (JeM) అనేది పాకిస్తాన్ కేంద్రంగా పనిచేస్తున్న అత్యంత ప్రమాదకరమైన.. ప్రాణాంతక ఉగ్రవాద సంస్థలలో ఒకటి. ప్రధానంగా భారతదేశం, ముఖ్యంగా జమ్మూ కాశ్మీర్‌పై ఉగ్ర దాడులకు పాల్పడటాన్ని ఇది లక్ష్యంగా చేసుకుంది. ఈ సంస్థ ఆవిర్భావం, దాని కీలక కార్యకలాపాలు, భారతదేశంపై దాని ప్రభావం గురించి వివరంగా తెలుసుకుందాం.

- జైషే మహ్మద్ పురుడు పోసుకుందిలా..

జైషే మహ్మద్ సంస్థ జనవరి 2000లో మౌలానా మసూద్ అజహర్ అనే పాకిస్తానీ ఇస్లామిస్ట్ నాయకుడిచే స్థాపించబడింది. మసూద్ అజహర్ అంతకు ముందు హర్కత్-ఉల్-ముజాహిదీన్ అనే మరో ఉగ్రవాద సంస్థలో కీలక పాత్ర పోషించాడు. కాశ్మీర్‌లో ఉగ్ర కార్యకలాపాలకు పాల్పడుతున్న క్రమంలో అతను భారత భద్రతా బలగాలకు పట్టుబడ్డాడు. అయితే 1999 డిసెంబర్‌లో జరిగిన ఇండియన్ ఎయిర్‌లైన్స్ విమానం (IC-814) హైజాక్ ఘటన తర్వాత ప్రయాణికుల భద్రత దృష్ట్యా భారత ప్రభుత్వం అజహర్‌తో పాటు మరో ఇద్దరు తీవ్రవాదులను విడుదల చేయాల్సి వచ్చింది. పాకిస్తాన్‌కు తిరిగి రాగానే, మసూద్ అజహర్ తక్షణమే జైషే మహ్మద్‌ను స్థాపించాడు. ఈ సంస్థ స్థాపన వెనుక అంతర్జాతీయ ఉగ్రవాద నాయకుడు ఒసామా బిన్ లాడెన్ ఆశీస్సులు ఉన్నాయని భావిస్తారు. అంతేకాకుండా, పాకిస్తాన్‌లోని గూఢచార సంస్థ అయిన ఇంటర్-సర్వీసెస్ ఇంటెలిజెన్స్ (ISI) నుండి జైషే కు అపారమైన మద్దతు.. ప్రోత్సాహం లభించింది. ISI JeM కు నిధులు, శిక్షణ, ఆయుధాలు.. సురక్షితమైన స్థావరాలను అందించిందని భారతదేశం , అనేక అంతర్జాతీయ సంస్థలు ఆరోపిస్తున్నాయి. JeM ప్రధాన కార్యాలయం పాకిస్తాన్‌లోని బహావల్పూర్‌లో ఉంది.

- లక్ష్యం , భావజాలం

జైషే మహ్మద్ భావజాలం తీవ్ర ఇస్లామిస్ట్ , జిహాదిస్ట్ దృక్పథంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. భారతదేశం నుండి కాశ్మీర్‌ను వేరు చేసి, పాకిస్తాన్‌లో విలీనం చేయడం లేదా స్వతంత్ర ఇస్లామిక్ రాజ్యంగా మార్చడం దీని ప్రాథమిక లక్ష్యంగా చెబుతారు. భారతదేశంపై 'జిహాద్' ప్రకటించడం, భారత సైన్యం , భద్రతా సంస్థలను లక్ష్యంగా చేసుకోవడం వీరి కార్యకలాపాలలో భాగం.

- భారతదేశంపై జైషే మహ్మద్ పాల్పడిన కీలక దాడులు

జైషే స్థాపించిన స్వల్ప కాలంలోనే భారతదేశంలో అనేక విధ్వంసకర దాడులకు పాల్పడింది. వాటిలో కొన్ని ముఖ్యమైనవి:

జమ్మూ కాశ్మీర్ అసెంబ్లీపై దాడి (అక్టోబర్ 2001): JeM ఉగ్రవాదులు శ్రీనగర్‌లోని జమ్మూ కాశ్మీర్ శాసనసభ భవనంపై ఆత్మాహుతి దాడికి పాల్పడ్డారు. ఈ దాడిలో అనేక మంది భద్రతా సిబ్బంది మరియు పౌరులు మరణించారు. ఇది భారతదేశంలో JeM తన ఉనికిని మరియు సామర్థ్యాన్ని చాటుకున్న తొలి పెద్ద దాడి.

భారత పార్లమెంటుపై దాడి (డిసెంబర్ 2001): ఇది JeM పాల్పడిన అత్యంత సంచలనాత్మక దాడులలో ఒకటి. సురక్షితమైన పార్లమెంటు భవనంలోకి చొచ్చుకెళ్లడానికి ఉగ్రవాదులు ప్రయత్నించారు. అప్రమత్తమైన భద్రతా బలగాలు వారిని అడ్డుకుని, ఎదురుకాల్పులు జరిపి ఉగ్రవాదులను మట్టుబెట్టాయి. ఈ దాడి భారతదేశం మరియు పాకిస్తాన్ మధ్య తీవ్ర ఉద్రిక్తతలకు దారితీసింది.

పఠాన్‌కోట్ వైమానిక స్థావరంపై దాడి (జనవరి 2016): పంజాబ్‌లోని పఠాన్‌కోట్‌లో ఉన్న కీలకమైన వైమానిక స్థావరంపై JeM ఉగ్రవాదులు దాడి చేశారు. రోజుల తరబడి జరిగిన ఆపరేషన్‌లో భద్రతా బలగాలు ఉగ్రవాదులను ఏరివేశాయి, కానీ కొందరు సైనికులు మరియు భద్రతా సిబ్బంది వీర మరణం పొందారు.

ఉరి సైనిక స్థావరంపై దాడి (సెప్టెంబర్ 2016): జమ్మూ కాశ్మీర్‌లోని ఉరి సెక్టార్‌లో భారత సైన్యం క్యాంపుపై JeM ఉగ్రవాదులు ఆకస్మిక దాడి చేసి అనేక మంది జవాన్లను బలి తీసుకున్నారు. ఈ దాడికి ప్రతిస్పందనగా భారత సైన్యం పాక్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్‌లో సర్జికల్ స్ట్రైక్స్ నిర్వహించింది.

పుల్వామా దాడి (ఫిబ్రవరి 2019): ఇది JeM పాల్పడిన అత్యంత క్రూరమైన దాడులలో ఒకటి. జమ్మూ-శ్రీనగర్ జాతీయ రహదారిపై సెంట్రల్ రిజర్వ్ పోలీస్ ఫోర్స్ (CRPF) కాన్వాయ్‌పై ఆత్మాహుతి కారు బాంబు దాడి జరిగింది. ఈ దాడిలో 40 మందికి పైగా CRPF జవాన్లు అమరులయ్యారు. ఈ దాడికి ప్రతీకారంగా భారతదేశం పాకిస్తాన్‌లోని బాలాకోట్‌లో JeM శిక్షణ శిబిరాలపై వైమానిక దాడులు నిర్వహించింది.

- అంతర్జాతీయ గుర్తింపు.. పాకిస్తాన్‌పై ఒత్తిడి

JeM పాల్పడిన దారుణమైన దాడుల నేపథ్యంలో ఈ సంస్థను అనేక దేశాలు.. అంతర్జాతీయ సంస్థలు ఉగ్రవాద సంస్థగా ప్రకటించాయి. అమెరికా, యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ , ఐక్యరాజ్యసమితి JeM ను విదేశీ ఉగ్రవాద సంస్థగా గుర్తించాయి. ముఖ్యంగా పుల్వామా దాడి తర్వాత, ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతా మండలి JeM అధినేత మసూద్ అజహర్‌ను అంతర్జాతీయ ఉగ్రవాదిగా ప్రకటించింది.

JeM ఉనికి, కార్యకలాపాలపై పాకిస్తాన్‌పై అంతర్జాతీయంగా తీవ్ర ఒత్తిడి ఉంది. తమ గడ్డపై నుండి పనిచేస్తున్న ఉగ్రవాద సంస్థలపై చర్యలు తీసుకోవాలని ఫైనాన్షియల్ యాక్షన్ టాస్క్ ఫోర్స్ (FATF) వంటి సంస్థలు పాకిస్తాన్‌ను నిరంతరం ఒత్తిడి చేస్తున్నాయి. అయితే, JeM, దాని నాయకులపై పాకిస్తాన్ తీసుకుంటున్న చర్యలు నామమాత్రంగానే ఉన్నాయని, వారు ఇప్పటికీ స్వేచ్ఛగా తిరుగుతూ, నిధులు సేకరిస్తూ, కార్యకలాపాలు నిర్వహిస్తున్నారని భారతదేశం ఆరోపిస్తూనే ఉంది.

జైషే మహ్మద్ అనేది మసూద్ అజహర్ నేతృత్వంలోని ఒక జిహాదిస్ట్ సంస్థ, ఇది పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వంలోని కొన్ని వర్గాల మద్దతుతో భారతదేశంపై నిరంతరం ఉగ్ర దాడులకు పాల్పడుతోంది. పార్లమెంటు దాడి నుండి పుల్వామా దాడి వరకు, ఈ సంస్థ భారతదేశ భద్రతకు తీవ్రమైన సవాళ్లను విసిరింది. అనేక మంది అమాయకుల ప్రాణాలను బలిగొంది. JeM , దాని వంటి సంస్థల కార్యకలాపాలను అరికట్టడం భారతదేశానికి ఈ ప్రాంత భద్రతకు అత్యంత కీలకం. పాకిస్తాన్ తన గడ్డపై ఉగ్రవాద సంస్థలకు ఇస్తున్న ఆశ్రయాన్ని మానుకొని, వారిపై కఠిన చర్యలు తీసుకున్నప్పుడే ఈ ప్రాంతంలో శాంతి, సుస్థిరత నెలకొంటుంది.