భారత్ కు చైనా హెచ్చరిక!

టిబెట్ ఆధ్యాత్మిక నాయకుడు దలైలామా వారసత్వం ఇప్పుడు భారత్, చైనాల మధ్య మరోసారి తీవ్ర వాగ్వాదానికి దారితీసింది. దలైలామా వారసుడి ఎంపిక హక్కు పూర్తిగా ఆయనకే లేదా ఆయన ఆధ్యాత్మిక సంస్థకే ఉందని భారత్ ఇటీవల స్పష్టమైన ప్రకటన చేయడంతో చైనా ఆగ్రహం వ్యక్తం చేసింది. భారత్ ఈ విషయంలో జోక్యం చేసుకోకూడదని బీజింగ్ పరోక్షంగా హెచ్చరించింది.

-చైనా వ్యూహం: దలైలామా వారసత్వంపై పట్టు కోల్పోకూడదు

గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా టిబెట్‌పై తన ఆధిపత్యాన్ని నిలబెట్టుకునే క్రమంలో దలైలామా వారసత్వంపై తన నియంత్రణ ఉండాలని చైనా మొండిగా వాదిస్తోంది. ఇది కేవలం ఆధ్యాత్మిక అంశం కాకుండా, భూభాగ అధికారం, సాంస్కృతిక రాజకీయాలతో ముడిపడి ఉంది. చైనా విదేశాంగ శాఖ చేసిన తాజా వ్యాఖ్యలు "దలైలామా వారసుడిని ఆమోదించే హక్కు చైనాకే ఉందని" ఈ విషయాన్ని మరింత స్పష్టం చేస్తున్నాయి. టిబెట్‌ను తమ దేశంలో అంతర్భాగంగానే చూడాలని చైనా పట్టుబడుతోంది.

-భారత్ ఎందుకు భిన్నంగా స్పందించింది?

భారత్ ఈ సమయంలో గళం విప్పడం వ్యూహాత్మకమే. ఇటీవల కేంద్ర మంత్రి కిరణ్ రిజిజు చేసిన వ్యాఖ్యలతో పాటు, సరిహద్దు ఉద్రిక్తతలు, లద్దాఖ్‌లో సైనిక చొరబాట్లు వంటి అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, ఇది చైనాకు ఒక హెచ్చరికలాంటిది. భారత్ తటస్థంగా ఉండకుండా దలైలామా పక్షాన నిలబడటం, టిబెట్ ప్రజల ఆత్మగౌరవాన్ని గుర్తించడమే కాకుండా భారత అంతర్గత రాజకీయంగా కూడా బలంగా నిలుస్తోంది.

-దలైలామా స్వయంగా చెప్పిన మాటలు

14వ దలైలామా టెంజిన్ గ్యాట్సో ఇటీవల ఒక ప్రకటన చేశారు. తన మరణానంతరం పునర్జన్మ పొందిన వారసుడిని గాడెన్ ఫోడ్రాంగ్ ట్రస్ట్ గుర్తిస్తుందని ఆయన పేర్కొన్నారు. ఇది చైనా అధికార దావాలకు తీవ్ర ఎదురుదెబ్బ. ఇది చైనా ప్రమేయాన్ని తిరస్కరించే ధైర్యమైన చర్యగా భావించవచ్చు. అయితే చైనా మాత్రం తన నియంత్రణలో ఒక నకిలీ దలైలామాను ముందుకు తెచ్చే అవకాశం కోసం ప్రయత్నిస్తున్నట్టు పాశ్చాత్య విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు.

-ఇరు దేశాల మధ్య సంబంధాలపై ప్రభావం

ఈ అంశం భారత్-చైనా సంబంధాలపై భవిష్యత్తులో తీవ్ర ప్రభావం చూపే అవకాశం ఉంది. ఇప్పటికే గాల్వాన్ ఘటన తర్వాత దెబ్బతిన్న సంబంధాలు, నైతికంగా టిబెట్‌కు మద్దతు తెలపడం వల్ల మరింత సంక్లిష్టం కావచ్చు. మరోవైపు, భారత్ ఈ మద్దతు ద్వారా చైనాకు వ్యతిరేకంగా తమ దౌత్య వ్యూహాన్ని బలంగా మలచుకుంటోంది.

దలైలామా వారసత్వం కేవలం మతపరమైన అంశం కాదు. ఇది జాతీయ అహంకారం, భద్రత, భూరాజకీయానికి సంబంధించిన వివాదం. భారత్ చేసిన తాజా ప్రకటనతో ఆత్మగౌరవం, మానవ హక్కుల పరిరక్షణ అనే భావనలు ముందు వరుసకు వచ్చాయి. చైనా దీన్ని అంతర్గత వ్యవహారంగా గుణపాఠం చెప్పేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నా, ప్రపంచ సమాజం ఎలా స్పందిస్తుందన్నది ఇప్పుడు ఆసక్తికర అంశం. భారత స్థానం ఇదివరకంటే భిన్నంగా, ధైర్యంగా ఉండటం ప్రస్తుత రాజకీయ పరిస్థితులకు శుభసంకేతమే.