అరుదైన రికార్డు, అంతకంటే పెద్ద వివాదం.. జెనాన్ గ్యాస్‌తో ఎవరెస్ట్ ఎక్కిన బ్రిటిష్ బృందం

ఎవరెస్ట్ ఎక్కడం అంటే ఆషామాషీ కాదు. వారాల పాటు సాగే క్లిష్టమైన ప్రక్రియ అది. ప్రాణం పణంగా పెట్టి, శరీరాన్ని ఆ వాతావరణానికి అలవాటు చేసుకుంటూ నెమ్మదిగా ముందుకు సాగాలి. కానీ, ఇప్పుడు ఓ నలుగురు బ్రిటిష్ మాజీ స్పెషల్ ఫోర్సెస్ సైనికులు సరికొత్త చరిత్ర సృష్టించారు. కేవలం ఐదు రోజుల్లోనే ఎవరెస్ట్ శిఖరాన్ని చేరుకొని రికార్డు బద్దలు కొట్టారు. అయితే ఈ అసాధారణ విజయం వెనుక జెనాన్ గ్యాస్ అనే ఒక వివాదాస్పద పద్ధతి ఉందని తెలిసి, పర్వతారోహణ వర్గాల్లో పెద్ద ఎత్తున చర్చ మొదలైంది.

వీరి బృందంలో ఒక బ్రిటన్ ప్రభుత్వ మంత్రి కూడా ఉన్నారు. ఈ బృందం బుధవారం ఉదయం ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఎత్తైన ఎవరెస్ట్ శిఖరాన్ని అధిరోహించింది. సాధారణంగా పర్వతారోహకులు ఎవరెస్ట్ ఎక్కడానికి ఆరు నుంచి ఎనిమిది వారాల సమయం తీసుకుంటారు. ఈ సమయంలో వారు తమ శరీరాన్ని తక్కువ ఆక్సిజన్ స్థాయిలకు అలవాటు పరుచుకుంటారు. దీన్నే 'అక్లైమటైజేషన్' అంటారు. కానీ ఈ బ్రిటిష్ బృందం, శిఖరాన్ని ఐదు రోజుల్లోనే చేరుకోగలిగింది. దీనికి ప్రధాన కారణం, ఎత్తులో తక్కువ ఆక్సిజన్‌కు ముందుగానే అలవాటు పడేందుకు వారికి జెనాన్ గ్యాస్ ఉపయోగించడం అని నిర్వాహకులు చెబుతున్నారు.

ఏమిటీ జెనాన్ గ్యాస్? ఎందుకు వివాదం?

జెనాన్ గ్యాస్ వాడకంపై శాస్త్రీయంగా ఇంకా స్పష్టత లేదు. కొందరు పరిశోధకులు జెనాన్ గ్యాస్ 'ఎరిత్రోపోయిటిన్' అనే ప్రొటీన్ ఉత్పత్తిని పెంచుతుందని అంటున్నారు. ఈ ప్రొటీన్ హైపోక్సియా (శరీరానికి తగినంత ఆక్సిజన్ అందకపోవడం)తో పోరాడటానికి సహాయపడుతుంది. ఇది ఎర్ర రక్త కణాల సంఖ్యను పెంచుతుందని, తద్వారా శరీరంలో ఆక్సిజన్ రవాణా మెరుగుపడుతుందని వారి వాదన. అయితే, దీనిపై మరింత లోతైన అధ్యయనాలు అవసరమని చాలా మంది శాస్త్రవేత్తలు అభిప్రాయపడుతున్నారు.

ఇదే ఇప్పుడు వివాదానికి దారితీస్తోంది. చాలా మంది పర్వతారోహణ నిపుణులు, జెనాన్ గ్యాస్ వాడకాన్ని తీవ్రంగా విమర్శిస్తున్నారు. "ప్రస్తుత శాస్త్రీయ ఆధారాల ప్రకారం, జెనాన్ పీల్చడం వల్ల పర్వతాలపై పనితీరు మెరుగుపడుతుందని ఎటువంటి ఆధారాలు లేవు, తప్పుగా వాడితే అది ప్రమాదకరం" అని ఇంటర్నేషనల్ క్లైంబింగ్ అండ్ మౌంటెనీరింగ్ ఫెడరేషన్ (UIAA) జనవరిలో ఒక ప్రకటనలో హెచ్చరించింది. "అక్లైమటైజేషన్ అనేది మెదడు, ఊపిరితిత్తులు, గుండె, మూత్రపిండాలు, రక్తం వంటి వివిధ అవయవాలపై ప్రభావం చూపే ఒక సంక్లిష్ట ప్రక్రియ. ఒకే ఒక్క మందుతో అక్లైమటైజేషన్ లేదా పనితీరు మెరుగుపడదు" అని UIAA స్పష్టం చేసింది.

రికార్డు నిజమేనా?

ఎవరెస్ట్ శిఖరాన్ని ఐదు రోజుల్లో అధిరోహించడం ఒక రికార్డే. అయితే, ఇది హిమాలయాలలో అక్లైమటైజేషన్ లేకుండా సాధించిన రికార్డు మాత్రమే. ఎవరెస్ట్ పర్వతాన్ని అత్యంత వేగంగా ఎక్కిన రికార్డు మాత్రం ఇంకా లక్పా గెలు షెర్పా పేరు మీద ఉంది. అతను 2003లో బేస్ క్యాంప్ నుండి శిఖరం వరకు కేవలం 10 గంటల 56 నిమిషాల్లో చేరుకున్నాడు. అయితే, షెర్పా ఇది పర్వతంపై అక్లైమటైజేషన్ అయిన తర్వాత సాధించాడు.

జెనాన్-ఆధారిత ఈ బృందం, ఐదుగురు షెర్పా గైడ్‌లు, ఒక కెమెరామెన్‌తో కలిసి, బుధవారం ఉదయం 8,849 మీటర్ల (29,032 అడుగులు) ఎత్తైన శిఖరాన్ని చేరుకున్నారు. "వారు మే 16 మధ్యాహ్నం ప్రారంభించి, మే 21 ఉదయం శిఖరాన్ని చేరుకున్నారు, నాలుగు రోజులు మరియు సుమారు 18 గంటలు పట్టింది" అని ఈ యాత్ర నిర్వాహకుడు లుకాస్ ఫర్టెన్‌బాచ్ BBCకి తెలిపారు.

ముందుగానే సన్నద్ధత

ఈ నలుగురు మాజీ సైనికులు, వీరిలో మాజీ సైనికుల వ్యవహారాల మంత్రి అలిస్టైర్ కార్న్స్ కూడా ఉన్నారు. నేపాల్‌కు బయలుదేరే ముందు ఆరు వారాల పాటు ప్రత్యేకమైన టెంట్లలో నిద్రపోయారు. ఈ టెంట్లు తక్కువ ఆక్సిజన్ స్థాయిలకు అలవాటు పడేందుకు సహాయపడతాయి. ఆ తర్వాత వారు ఖాట్మండు నుంచి ఎవరెస్ట్ బేస్ క్యాంప్‌కు చేరుకొని వెంటనే పర్వతారోహణ ప్రారంభించారు. ఇతర పర్వతారోహకుల్లాగే, వీరు కూడా యాత్రలో అదనపు ఆక్సిజన్‌ను ఉపయోగించారు.

సాధారణంగా, పర్వతారోహకులు తుది శిఖరారోహణకు ముందు బేస్ క్యాంప్, ఎత్తైన శిబిరాల మధ్య వారాల పాటు పైకి క్రిందికి ప్రయాణిస్తారు. పర్వతాలపై ఆక్సిజన్ స్థాయిలకు అలవాటు పడటానికి ఇది అవసరం. 8,000 మీటర్ల పైన, 'డెత్ జోన్' అని పిలిచే ప్రాంతంలో సముద్ర మట్టంలో లభించే ఆక్సిజన్‌లో కేవలం మూడో వంతు మాత్రమే ఉంటుంది. కానీ ఈ బ్రిటిష్ బృందం అటువంటి అక్లైమటైజేషన్ ప్రక్రియను పాటించలేదు.

పర్వతారోహణ ప్రపంచంలో కొత్త మార్గమా?

అడ్రియన్ బాలింగర్, చైనా వైపు నుండి ఎవరెస్ట్ ఎక్కుతున్న మరో యాత్ర బృందానికి నాయకత్వం వహిస్తున్నారు. ఆయన కూడా తన క్లయింట్‌లకు పర్వతాలపై సమయాన్ని తగ్గించడానికి హైపోక్సిక్ టెంట్లు వంటి పద్ధతులను ఉపయోగించి ప్రీ-అక్లైమటైజేషన్ ట్రైనింగ్ ఇస్తారు. కానీ అతను జెనాన్ గ్యాస్ వాడకాన్ని వ్యతిరేకిస్తున్నాడు. బ్రిటిష్ బృందం ఈ విప్లవాత్మక ఎవరెస్ట్ అధిరోహణను పూర్తి చేయడంతో ఈ పద్ధతిని ఇతర పర్వతారోహకులు కూడా ఉపయోగించవచ్చని యాత్ర నిర్వాహకులు భావిస్తున్నారు. కొందరు ఆందోళన చెందుతున్నారు.