చనిపోయినా.... శరీరం జీవించే ఉంటుందా?

పురాణాల్లో నుంచి ఆధునిక ప్రయోగశాలల వరకూ, మృత్యువు మీద మనిషి పట్టుబడి ఉండటమే అద్భుతమైన విషయం. రాక్షసులు, యోధులు, శాస్త్రవేత్తలు – అందరూ మృతిని ఓడించాలనే ఆశతో ప్రయోగాలు చేశారు. కానీ ఇప్పటివరకు సాధ్యమవలేదు. అయితే, మృత్యువుపై గెలుపునడపాలని ఉత్సాహపడడం మాత్రం మానవ స్వభావం. ఈ ఆశకు నూతన రూపంగా 1960లలో ‘క్రయోనిక్స్‌’ అనే సాంకేతికత వెలుగులోకి వచ్చింది.

ఏమిటి క్రయోనిక్స్

ప్రతి మనిషి జీవిత యాత్రలో తప్పనిసరిగా ఎదుర్కొనే అతి గొప్ప నిజం ఏమిటంటే... మృతి. కానీ ఇప్పటికీ, సైన్స్‌ అనే విప్లవాత్మక శాస్త్రశక్తితో మనిషి మృతిని అధిగమించే ప్రయ య త్నాలు కొనసాగుతున్నాయి. దీనికి పేరే… క్రయోనిక్స్‌. అర్థం – అత్యంత తక్కువ ఉష్ణోగ్రతలలో శరీరాన్ని భద్రపరచడం, తద్వారా భవిష్యత్తులో మళ్లీ ప్రాణానికి తెప్పించేందుకు ఒక అవకాశంగా నిలబెట్టుకోవడం.

అమెరికాలో రాబర్ట్‌ ఎటింగర్‌ అనే ఫిజిక్స్‌ ప్రొఫెసర్‌ ముందుగా ఈ పరిశ్రమ ప్రారంభించారు. వారి కుటుంబ సభ్యుల శరీరాలు ఇప్పటికీ క్రయోస్టాట్‌లలో నిద్రలేకుండా భద్రంగా ఉన్నాయి. నోబెల్‌ గ్రహీత వెంకీ రామకృష్ణన్‌ సైతం తన ‘వై వియ్‌ డై’ పుస్తకంలో ఈ అద్భుతాన్ని హాస్యంతో వర్ణించారు.

క్రయోనిక్స్‌ ప్రక్రియ ఎలా జరుగుతుంది?

మరణించిన వెంటనే శరీరాన్ని క్రయోప్రిజర్వేషన్‌కు సిద్ధం చేస్తారు. మృతదేహాన్ని ప్రాథమికంగా కృత్రిమంగా శ్వాస, రక్తప్రసరణ కొనసాగిస్తూ, ముఖ్యంగా మెదడును నాశనం కాకుండా కాపాడేందుకు ‘బ్లడ్ థిన్నర్స్‌’ కలుపుతారు. అనంతరం శరీరంలోని ద్రవ పదార్థాలను జాగ్రత్తగా తొలగించి, వాటి స్థానంలో ‘క్రయోప్రొటెక్టివ్ ఏజెంట్స్‌’ నింపి, శరీరాన్ని ‘విట్రిఫికేషన్‌’ ప్రక్రియ ద్వారా గాజుల స్థితికి మార్చేస్తారు..

తర్వాత, -200°C వరకు శరీరాన్ని చల్లబరిచి, లిక్విడ్‌ నైట్రోజన్‌ నింపిన ఫ్రీజర్‌లో నిల్వ చేస్తారు. ఈ స్థితిలో దేహాన్ని సూక్ష్మజీవులు కూడా నాశనం చేయలేవు. అంతేకాక, శాస్త్రవేత్తలు మరణానికి సంబంధించిన ‘జెన్ కోడ్‌’ను పూర్తిగా అర్థం చేసుకోకుండా ముందు ఈ శరీరాన్ని సురక్షితంగా భద్రపరిచే ప్రయత్నం కొనసాగుతూనే ఉంది.

మళ్ళీ జీవం పొందే అవకాశాలు

ప్రస్తుతం మనం ఎదుర్కొంటున్న సవాలు ఏమంటే... శీతల పేటికలో భద్రపరచిన శరీరాన్ని మళ్లీ సజీవంగా మారిస్తే ఎలా? మెదడులోని ఆలోచనలు, జ్ఞాపకశక్తిని తిరిగి ఎలా పొందాలి? ముఖ్య అవయవాల్ని ఎలా పునఃసృష్టించాలి? 3D ఆర్గాన్ బయోప్రింటింగ్‌, నానో మెడిసిన్‌, క్లోనింగ్ టెక్నాలజీలు ఈ ప్రయోజనానికి కీలకంగా నమ్ముతున్నారు. కంప్యూటర్ సైంటిస్ట్‌ రే కుర్జ్‌వీల్‌ ప్రకారం, 2045 నాటికి ఈ కోడ్ ను రివర్స్‌ ఇంజనీర్ చేయడం సాధ్యమవుతుందని అభిప్రాయం. మరో వైపు, ఓపెన్‌ఏఐ సహ వ్యవస్థాపకుడు సామ్‌ ఆల్ట్‌మన్‌ మెదడులోని న్యూరాన్‌ల కనెక్షన్ల మ్యాపింగ్‌ ద్వారా ‘మానసిక అమరత్వం’ సాధ్యమవుతుందని భావిస్తున్నారు.

ఆర్థిక, న్యాయ, సామాజిక ప్రతిబింబాలు

ఈ ప్రక్రియ అత్యంత ఖరీదైనది. అమెరికాలో పూర్తి శరీర భద్రపరిచేందుకు రూ.2 కోట్ల వరకు, మెదడుకు మాత్రమే రూ.80 లక్షల వరకు ఖర్చవుతుంది. రష్యా, చైనా వంటి దేశాల్లో కొంత చవకగా అందుబాటులో ఉంది. అప్పుడే భద్రపరిచే వారికి ప్రత్యేక బీమా పాలసీలు, అప్పుల ఏర్పాట్లు కూడా ఉన్నాయి. ‘రివైవల్‌ ట్రస్ట్‌’ వంటి సంస్థలు భారీ మొత్తం వీటితో తమ స్థానాన్ని భద్రపరుస్తున్నాయి.

అయితే, న్యాయపరమైన విఘాతం గణనీయంగా ఉంది. ఉదాహరణకు – 1950లో జన్మించిన, 2025లో మరణించిన వ్యక్తి 2050లో మళ్ళీ జీవితాన్ని పొందితే… బర్త్ సర్టిఫికెట్ ఇవ్వలేదా? జనన హక్కులు ఎలా నిర్వచించాలి? తదితర నైతిక, సామాజిక ప్రశ్నలు మిగిలి ఉన్నాయి.

పెంపుడు జంతువులపై ..

ఇప్పటికే ఐదు వందల ప్రాణులు ‘క్రయోపెట్‌’ వంటి సంస్థల ద్వారా భద్రపరచబడ్డాయి. కుక్కలు, పిల్లులు వంటి పెంపుడు జంతువుల అభిమానం ఈ రంగాన్ని మరింత వేగవంతం చేస్తోంది. జంతుప్రేమికులు తమ ప్రియమైన మిత్రులను మళ్లీ జీవింపజేయాలని ఆశిస్తున్నారు.

భవిష్యత్తు మలుపులు

ప్రస్తుతానికి ఐదు దశాబ్దాలుగా క్రయోనిక్స్‌ అభివృద్ధిలో ఉన్నా, ఇది ఇంకా ప్రయోగాత్మక దశలోనే ఉంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా పది నుండి పదిహేను వేల మంది ఇప్పటికే తమ శరీరాల భవిష్యత్తు ఆశ కోసం ఏర్పాట్లు చేసుకున్నారు. టుమారో.బయో వంటి స్టార్టప్‌లు విప్లవాత్మక ఆఫర్లతో ప్రజలను ఆకట్టుకుంటున్నాయి.

మరోసారి జీవం పొందే ఆ ఆశను నమ్ముకుని, తాను మరణించిన తర్వాత కూడా ఎదురు చూస్తున్న కథలు మనసును తాకుతూనే ఉన్నాయి. కాలంతో పాటు ఈ సాంకేతికత ఎంత మేర అభివృద్ధి చెందుతుంది, అది నిజమే అవుతుందా అన్న ప్రశ్నలకు సమాధానం కూడా నిశ్చయంగా తెరపైకి వచ్చే రోజు వచ్చెదో కనిపిస్తోంది.