తెలంగాణలో పెరిగిపోతున్న అప్పు.. ఇప్పటికి ఎన్ని లక్షలు దాటిందంటే?

₹4,42,297 కోట్లు. ఇది ఏదో కార్పొరేట్ కంపెనీ లాభనష్టాల లెక్క కాదు. ఒక కుటుంబం తీసుకున్న హౌసింగ్ లోన్ కాదు. ఇది తెలంగాణ రాష్ట్రం మీద ఉన్న మొత్తం అప్పు. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా తాజా నివేదిక ఈ సంఖ్యను బయట పెట్టినప్పటి నుంచి, రాష్ట్ర ఆర్థిక పరిస్థితిపై మళ్లీ పెద్ద చర్చ మొదలైంది. సంఖ్య పెద్దదే. కానీ అసలు ప్రశ్న సంఖ్య ఎంత అన్నదే కాదు. ఆ అప్పు ఎందుకు తీసుకున్నాం? దానితో ఏం సాధించాం? దాని భారాన్ని చివరికి ఎవరు మోస్తారు? అన్నదే అసలు అంశం. 2024లో రాష్ట్ర అప్పు సుమారు ₹3.93 లక్షల కోట్లు. ఏడాది తిరిగేసరికి 2025, మార్చి నాటికి దానిపై మరో ₹50 వేల కోట్లకు పైగా చేరింది. ఇది ఒక్కసారిగా పెరిగిన భారంలా అనిపించినా, రాష్ట్రాలు అప్పులు చేయడం కొత్త కాదు. దేశంలో ఏ రాష్ట్రం అయినా అభివృద్ధి పనులు, సంక్షేమ పథకాలు, మౌలిక వసతుల కోసం అప్పులు చేస్తూనే ఉంటుంది. కానీ అప్పు స్థాయి నియంత్రణలో ఉందా? ఆదాయానికి, ఖర్చులకు మధ్య సమతుల్యత ఉందా? అనే ప్రశ్నలు ఇక్కడ కీలకం.

అతిపెద్ద భారం..

ఈ ₹4.42 లక్షల కోట్ల అప్పులో పెద్ద భాగం స్టేట్ డెవలప్‌మెంట్ లోన్స్ రూపంలోనే ఉంది. దాదాపు ₹3.58 లక్షల కోట్లు. అంటే మార్కెట్ల నుంచి, బాండ్ల రూపంలో తీసుకున్న అప్పు. దీని మీద వడ్డీ భారం ఏటా వేల కోట్ల రూపాయల్లో ఉంటుంది. అదనంగా పవర్ బాండ్ల ద్వారా ₹7,100 కోట్లు, నేషనల్ స్మాల్ సేవింగ్స్ ఫండ్ నుంచి ₹3,334 కోట్లు, నాబార్డు నుంచి ₹5,390 కోట్లు, బ్యాంకుల నుంచి ₹3,000 కోట్లు, కేంద్ర ప్రభుత్వ రుణంగా ₹14,727 కోట్లు, పీఎఫ్ ఖాతాల నుంచి ₹16,700 కోట్లు తీసుకున్నారు. ఈ లెక్కలన్నీ కలిస్తే, రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థ మీద ఎంత రకాల మూలాల నుంచి ఒత్తిడి ఉందో స్పష్టం అవుతుంది.

అభివృద్ధి కావాల్సిందే..

అప్పు తీసుకోవడం తప్పా? కాదు. ఒక రాష్ట్రం అభివృద్ధి చెందాలంటే రోడ్లు, నీటి ప్రాజెక్టులు, విద్య, ఆరోగ్యం, విద్యుత్, మౌలిక సదుపాయాలపై పెట్టుబడి పెట్టాల్సిందే. వాటికి ఆదాయం వెంటనే రాకపోవచ్చు. అప్పుడే అప్పు అవసరం అవుతుంది. కానీ సమస్య అప్పు తీసుకున్న తర్వాత దాన్ని ఎలా వినియోగిస్తున్నామన్నదే. ఆదాయం తెచ్చే ఆస్తులు తయారవుతున్నాయా? లేక కేవలం రోజువారీ ఖర్చులు, జీతాలు, సబ్సిడీలకే అప్పు ఖర్చవుతుందా? తెలంగాణలో ఈ ప్రశ్న మరింత ఎక్కువగా వినిపిస్తోంది. ఒకవైపు సంక్షేమ పథకాలు, ఉచిత పథకాలు ప్రజలకు ఊరట నిస్తున్నాయి. మరోవైపు అదే ఖర్చు ప్రభుత్వ ఖజానాపై ఒత్తిడి పెంచుతోంది. అప్పు పెరిగితే వడ్డీ కూడా పెరుగుతుంది. వడ్డీ పెరిగితే కొత్తగా అభివృద్ధి పనులకు ఖర్చు చేసే డబ్బు తగ్గుతుంది. చివరికి మళ్లీ అప్పు తీసుకోవాల్సిన పరిస్థితి వస్తుంది. ఇది ఒక దుష్టచక్రంలా మారే ప్రమాదం ఉంది.

రేపటిపై భారం..

ఇంకో కీలక అంశం ఏంటంటే, ఈ అప్పుల భారాన్ని నేరుగా నేటి ప్రభుత్వం మాత్రమే మోసేది కాదు. దీని ప్రభావం రాబోయే సంవత్సరాల్లోనూ ఉంటుంది. రేపటి యువత, రేపటి పన్ను చెల్లింపుదారులు ఈ వడ్డీలను, ఈ రుణాలను భరించాల్సి వస్తుంది. అందుకే అప్పులపై చర్చ రాజకీయ ఆరోపణలకే పరిమితం కాకూడదు. ఇది రాష్ట్ర భవిష్యత్తుకు సంబంధించిన అంశం. అభివృద్ధి అవసరం. సంక్షేమం అవసరం. కానీ రెండింటికీ మధ్య సమతుల్యత తప్పనిసరి. అప్పు పెరుగుతూనే ఉంటే, ఆదాయం పెరగకపోతే, ఒక దశలో ప్రభుత్వానికి నిర్ణయాలు తీసుకునే స్వేచ్ఛ తగ్గిపోతుంది. అప్పుల గణితం చివరికి ప్రజల జీవితాల్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. తెలంగాణకు ఇప్పుడవసరం అప్పులపై భయం కాదు, స్పష్టమైన ఆర్థిక దిశ. అప్పుతో ఆస్తులు సృష్టిస్తున్నామా? ఆదాయ వనరులు పెంచుతున్నామా? ఖర్చుల్లో ప్రాధాన్యతలు సరిచూస్తున్నామా? ఈ ప్రశ్నలకు నిజాయితీగా సమాధానం చెప్పినప్పుడే, ₹4.42 లక్షల కోట్ల సంఖ్య ఒక భయంకరమైన హెచ్చరికగా కాకుండా, నియంత్రణలో ఉన్న ఆర్థిక ప్రయాణంగా మారుతుంది.