భారత్‌కు నీరవ్ మోడీ అప్పగింత?

భారత బ్యాంకులకు వేల కోట్ల రూపాయలు మోసం చేసి విదేశాలకు పారిపోయిన వజ్రాల వ్యాపారి నీరవ్ మోడిని భారత్‌కు అప్పగించే విషయంలో బ్రిటన్‌లో కీలక పరిణామాలు చోటు చేసుకుంటున్నాయి. అయితే, అతను తన అప్పగింత ప్రక్రియను ఆలస్యం చేయడానికి లండన్ కోర్టులో మరోసారి పిటిషన్ దాఖలు చేశాడు.

నీరవ్ మోడి అప్పగింత ప్రక్రియకు కొత్త అడ్డంకి

పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంక్ (PNB) నుంచి సుమారు ₹13,000 కోట్ల మేర మోసం చేసిన కేసులో ప్రధాన నిందితుడు అయిన నీరవ్ మోడి ప్రస్తుతం లండన్ జైలులో ఉన్నాడు. ఇతడిని భారత్‌కు అప్పగించేందుకు 2021లోనే బ్రిటన్ హోం మంత్రి ప్రీతి పటేల్ ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు. అప్పటి నుండి నీరవ్ మోడి న్యాయపరమైన సవాళ్లను ఎదుర్కొంటూనే ఉన్నాడు.

*కోర్టులో 'అప్పగింతను తిరిగి తెరవండి' పిటిషన్

భారత ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా నీరవ్ మోడి తాజాగా లండన్ కోర్టులో మరొక పిటిషన్‌ను దాఖలు చేశారు. "భారత్‌కు అప్పగిస్తే, వివిధ దర్యాప్తు సంస్థల ద్వారా తాను చిత్రహింసలకు గురయ్యే ప్రమాదం ఉంది" అని వాదిస్తూ, తన అప్పగింత ప్రక్రియను తిరిగి ప్రారంభించాలని కోరాడు. కోర్టు ఈ పిటిషన్‌ను విచారణకు స్వీకరించింది. ఇది అతని అప్పగింత ప్రక్రియను మరింత ఆలస్యం చేసే అవకాశం ఉంది.

భారత ప్రభుత్వం 'హామీ పత్రం' సమర్పణ

నీరవ్ మోడి వాదనలను తిప్పికొట్టడానికి భారత ప్రభుత్వం వెంటనే చర్యలు తీసుకుంది. సీబీఐ, ఈడీ సహా మొత్తం ఐదు దర్యాప్తు సంస్థలు కలిసి బ్రిటన్ అధికారులకు సంయుక్త 'హామీ పత్రాన్ని' సమర్పించాయి.

హామీ పత్రంలోని ముఖ్యాంశాలు

అప్పగింత తర్వాత నీరవ్ మోడిని కేవలం మోసం , మనీ లాండరింగ్ కేసుల విచారణకు మాత్రమే కోర్టు ముందు హాజరుపరుస్తారు. అతడిని ఇతర ఏజెన్సీలు కస్టడీలోకి తీసుకుని విచారణ చేయవు. అతని భద్రతకు పూర్తి భరోసా ఇస్తూ, ముంబైలోని ఆర్థర్ రోడ్ జైలులో హై-ప్రొఫైల్ ఖైదీల కోసం ప్రత్యేకంగా కేటాయించిన బ్యారక్-12లో ఉంచుతారు.

*నవంబర్ 23న కీలకం

భారత ప్రభుత్వం సమర్పించిన ఈ హామీ పత్రాన్ని పరిగణలోకి తీసుకుని, నవంబర్ 23న జరగబోయే లండన్ కోర్టు తదుపరి విచారణలో నీరవ్ మోడి పిటిషన్ కొట్టివేయబడే అవకాశం ఉందని భారత అధికారులు ఆశాభావం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఆ కోర్టు విచారణ ఫలితమే అతని అప్పగింతకు తుది నిర్ణయం కానుంది.

*పీఎన్‌బీ స్కామ్ నేపథ్యం

2018 జనవరిలో పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంక్‌లో జరిగిన ఈ మోసం వెలుగులోకి వచ్చింది. లెటర్స్ ఆఫ్ అండర్‌టేకింగ్ (LoUs)లను దుర్వినియోగం చేస్తూ నీరవ్ మోడి , అతని మామ మెహుల్ చోక్సీ విదేశీ బ్యాంకుల్లో వేల కోట్ల రుణాలు పొందారు. ఈ కేసు బయటపడగానే నీరవ్ మోడి భారత్‌ను విడిచి పారిపోయాడు. 2019 మార్చిలో లండన్ పోలీసులు అతన్ని అరెస్ట్ చేసి జైల్లో ఉంచారు. అప్పటి నుంచి బెయిల్ కోసం చేసిన అన్ని ప్రయత్నాలూ విఫలమయ్యాయి.

ఈ కేసు విచారణ భారత న్యాయవ్యవస్థలో సుదీర్ఘ న్యాయపోరాటంగా మారే అవకాశం ఉన్నప్పటికీ, నవంబర్ 23 కోర్టు తీర్పు భారత్‌కు అనుకూలంగా వస్తే, మోసం చేసి పారిపోయిన ఆర్థిక నేరగాడిని వెనక్కి రప్పించడంలో ఇది ఒక ముఖ్యమైన విజయం కానుంది.