'బ్రెయిన్‌ డ్రైన్‌' నుంచి 'బ్రెయిన్‌ గెయిన్‌' వైపు భారత్‌ అడుగులు

అమెరికా ప్రభుత్వం ఉన్నత విద్యపై కఠిన ఆంక్షలు అమలు చేస్తుండగా.. కేంద్ర ప్రభుత్వం మాత్రం భారత మూలాలున్న విద్యా నిపుణులను, పరిశోధకులను తిరిగి స్వదేశానికి రప్పించేందుకు పెద్ద ఎత్తున కసరత్తులు చేస్తోంది. ఈ నేపథ్యంలో మోదీ సర్కార్‌ ఒక కొత్త స్కీమ్‌ను రూపొందిస్తున్నట్లు ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్‌ వెల్లడించింది.

విదేశాల్లో ఉన్న ప్రతిభావంతులైన భారతీయ సంతతి శాస్త్రవేత్తలు, ప్రొఫెసర్లు, రీసెర్చర్లను తిరిగి దేశానికి రప్పించి, వారు భారత విద్యాసంస్థల్లో సేవలు అందించేలా ఈ పథకాన్ని రూపొందిస్తున్నట్లు సమాచారం.

* దేశీయ పరిశోధనకు బలం

దేశంలోని పరిశోధన, సాంకేతిక రంగాలను మరింత బలోపేతం చేయాలనే ఉద్దేశ్యంతో ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నట్లు తెలుస్తోంది. విదేశాల నుంచి తిరిగి వచ్చే స్కాలర్లకు ప్రత్యేక గ్రాంట్‌లు, ప్రోత్సాహకాలు ఇవ్వాలని ప్రభుత్వం భావిస్తోంది. వారు భారతీయ విశ్వవిద్యాలయాల్లో లేదా సంస్థల్లో ల్యాబ్‌లు ఏర్పాటు చేసుకుని, తమ సొంత పరిశోధనా బృందాలను నియమించుకునే అవకాశముంటుందని సమాచారం.

* ప్రధాన రంగాలపై దృష్టి

స్టెమ్‌ (STEM — సైన్స్‌, టెక్నాలజీ, ఇంజినీరింగ్‌, మ్యాథ్స్‌) విభాగాల్లోని 12 నుంచి 14 ప్రాధాన్య రంగాలను ఈ స్కీమ్‌లో చేర్చే అవకాశం ఉంది. ముఖ్యంగా బయోటెక్నాలజీ, ఆర్టిఫిషియల్‌ ఇంటెలిజెన్స్‌, రోబోటిక్స్‌, గ్రీన్‌ ఎనర్జీ, మెటీరియల్‌ సైన్స్‌, స్పేస్‌ టెక్నాలజీ వంటి రంగాలకు ప్రాధాన్యం ఇవ్వనున్నట్లు సమాచారం.

* చర్చలు ప్రారంభం

ఇందుకోసం ప్రిన్సిపల్‌ సైంటిఫిక్‌ అడ్వైజర్‌ కార్యాలయం ఇప్పటికే ఉన్నత విద్యాశాఖ, సైన్స్‌ అండ్‌ టెక్నాలజీ డిపార్ట్‌మెంట్‌, బయోటెక్నాలజీ విభాగ నిపుణులతో చర్చలు మొదలుపెట్టింది. ఐఐటీలు, ఐఐఎస్‌సీ వంటి ప్రతిష్టాత్మక సంస్థల్లో ఈ స్కాలర్లకు తగిన స్థానాలు ఇవ్వాలన్న దిశగా కూడా చర్చలు జరుగుతున్నాయి.

* ప్రభుత్వ సవాళ్లు

అయితే ఈ స్కీమ్‌ ఎంతవరకు విజయవంతమవుతుందనే విషయంలో అనేక అనుమానాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. విదేశాల్లో ఉన్న నిపుణులను భారత్‌కు రప్పించాలంటే వారికి సరైన వేతన ప్యాకేజీలు, పరిశోధన వనరులు, అంతర్జాతీయ ప్రమాణాల సౌకర్యాలు అందించడం కీలకం అని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.

ప్రస్తుతం భారత్‌లో అనుభవజ్ఞుడైన ప్రొఫెసర్‌కు సంవత్సరానికి సుమారు రూ.35 లక్షలు (దాదాపు 38,000 డాలర్లు) వేతనం లభిస్తోంది. అదే అమెరికాలో అయితే ఈ ప్యాకేజీ 1,30,000 నుంచి 2,00,000 డాలర్ల వరకు ఉంటుంది. అందువల్ల, స్కీమ్‌ విజయానికి ప్రధాన అడ్డంకి ఇదే కావచ్చని భావిస్తున్నారు.

ప్రస్తుతం ఈ అంశంపై అధికారికంగా కేంద్రం గానీ, విద్యాశాఖ గానీ ప్రకటన చేయలేదు. కానీ మోదీ సర్కార్‌ ఈ కొత్త ప్రయత్నం విజయవంతమైతే, భారత్‌లోని శాస్త్రీయ పరిశోధన రంగానికి ఒక పెద్ద ఊపిరి అందుతుందనే అభిప్రాయం వ్యక్తమవుతోంది.

సంక్షిప్తంగా చెప్పాలంటే, ‘బ్రెయిన్‌ డ్రైన్‌’ నుంచి ‘బ్రెయిన్‌ గెయిన్‌’ వైపు భారత్‌ అడుగులు వేస్తున్నదని ఈ స్కీమ్‌ సంకేతాలు ఇస్తున్నాయి.