సుప్రీంకోర్టు అనుమతించిన ‘గ్రీన్ క్రాకర్స్’ ఎంతవరకు సురక్షితం?

దీపావళి సమీపిస్తోన్న ఈ సమయంలో బాణసంచా కాల్చడంపై చర్చలు మళ్లీ మొదలయ్యాయి. పర్యావరణ కాలుష్యాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని ఈసారి సుప్రీంకోర్టు “గ్రీన్ క్రాకర్స్”కు మాత్రమే అనుమతి ఇచ్చింది. అయితే, ఈ గ్రీన్ క్రాకర్స్ నిజంగా ఎంతవరకు సురక్షితమనే ప్రశ్న ఇప్పుడూ చర్చనీయాంశమవుతోంది. ఈ సందర్భంగా వాటి భద్రత, సుప్రీంకోర్టు మార్గదర్శకాలపై చర్చ జరుగుతోంది.

*గ్రీన్ క్రాకర్స్ అంటే ఏమిటి?

గ్రీన్ క్రాకర్స్ ను నేషనల్ ఎన్విరాన్మెంటల్ ఇంజినీరింగ్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ (NEERI) , కౌన్సిల్ ఆఫ్ సైంటిఫిక్ అండ్ ఇండస్ట్రియల్ రీసెర్చ్ (CSIR) సంయుక్తంగా అభివృద్ధి చేశాయి. వీటి ముఖ్య లక్షణాలు..

తక్కువ రసాయనాలతో సాధారణ బాణసంచా కంటే వీటిలో ప్రమాదకర రసాయనాలు తక్కువగా వాడతారు. వీటిలో పొగ, శబ్దం, కార్బన్-డయాక్సైడ్ , సల్ఫర్ వంటి కాలుష్య ఉద్గారాలు దాదాపు 30% వరకు తక్కువగా ఉత్పత్తి అవుతాయి. వీటిని గుర్తించడానికి, నకిలీ ఉత్పత్తులను నివారించడానికి ప్రతి గ్రీన్ క్రాకర్‌పైనా క్యూఆర్ కోడ్ తప్పనిసరిగా ఉంటుంది.

సుప్రీంకోర్టు మార్గదర్శకాలు

పర్యావరణాన్ని పరిరక్షించాలనే ఉద్దేశంతో సుప్రీంకోర్టు ఈ క్రింది మార్గదర్శకాలను జారీ చేసింది. ధృవీకరించబడిన గ్రీన్ క్రాకర్స్‌ను మాత్రమే కాల్చడానికి అనుమతి ఉంది. పేర్కొన్న తేదీలలో (అక్టోబర్ 18 నుంచి 21 వరకు) మాత్రమే బాణసంచా కాల్చవచ్చు. క్యూఆర్ కోడ్ ఉన్న క్రాకర్స్‌నే కొనుగోలు చేయాలి.

*ఎంతవరకు సురక్షితం?

గ్రీన్ క్రాకర్స్ సాధారణ క్రాకర్స్‌తో పోలిస్తే మెరుగైనవి అయినప్పటికీ, అవి పూర్తిగా కాలుష్య రహితమైనవి కావు. ఇక్కడ ప్రధానంగా రెండు అంశాలు ఉన్నాయి. పర్యావరణ నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, గ్రీన్ క్రాకర్స్ తక్కువ కాలుష్యం కలిగించినా, వెలిగించినప్పుడు అల్ట్రా-ఫైన్ పార్టికల్స్‌ను విడుదల చేస్తాయి. ఈ సూక్ష్మ కణాలు ఊపిరితిత్తుల్లోకి చేరి శ్వాసకోశ సమస్యలు ఉన్నవారికి, ముఖ్యంగా ఆస్తమా, గుండె జబ్బులు ఉన్నవారికి ప్రమాదం కలిగిస్తాయి.

దీపావళి సమయంలో వాతావరణ ఉష్ణోగ్రతలు తగ్గడంతో, బాణసంచా వల్ల ఉత్పన్నమయ్యే పొగ, దుమ్ము కిందికి కూరుకుపోయి కాలుష్యాన్ని మరింత పెంచుతుంది.

మొత్తంగా చెప్పాలంటే, గ్రీన్ క్రాకర్స్ సాధారణ వాటి కంటే సురక్షితమే కానీ, శ్వాసకోశ ఆరోగ్యానికి మాత్రం పూర్తి రక్షణ ఇవ్వలేవు.

* నిపుణుల సూచనలు

దీపావళి సంబరాలను పర్యావరణహితంగా జరుపుకోవడానికి నిపుణులు కొన్ని ముఖ్యమైన సూచనలు ఇస్తున్నారు. సాధ్యమైనంత వరకు క్రాకర్స్ కాల్చడం తగ్గించి, దీపాలు వెలిగించే పారంపరాగత పద్ధతుల ద్వారా సంబరాలు జరుపుకోవడం ఉత్తమం. ఆస్తమా లేదా హృదయ సంబంధిత వ్యాధులు ఉన్నవారు, మరియు చిన్న పిల్లలు బాణసంచాకు దూరంగా ఉండాలి. పిల్లల చేతిలో ఎక్కువసేపు క్రాకర్స్ ఇవ్వకండి, మరియు సురక్షితమైన ప్రదేశాలలో, భద్రతా నియమాలు తప్పనిసరిగా పాటించాలి.

పర్యావరణవేత్తల మాటల్లో చెప్పాలంటే “కాలుష్యాన్ని తగ్గించాలనుకుంటే, దీపావళిని వెలుగుల పండుగగా మాత్రమే జరుపుకోవడం మనందరి సామాజిక బాధ్యత.”