దేశాన్ని వీడుతున్న మేధావులు!
భారతదేశం నుంచి మేధావులు, ప్రతిభావంతులు విదేశాలకు వలస వెళ్లడం అనేది ప్రస్తుత కాలంలో తీవ్రమైన చర్చనీయాంశంగా మారింది.
By: A.N.Kumar | 18 Aug 2025 10:58 AM ISTభారతదేశం నుంచి మేధావులు, ప్రతిభావంతులు విదేశాలకు వలస వెళ్లడం అనేది ప్రస్తుత కాలంలో తీవ్రమైన చర్చనీయాంశంగా మారింది. ఈ సమస్యను "బ్రెయిన్ డ్రెయిన్" లేదా మేధోవలస అంటారు. ఇది కేవలం పెట్టుబడిదారులకు మాత్రమే పరిమితం కాకుండా, ఇంజినీర్లు, డాక్టర్లు, JEE ర్యాంకర్ల వంటి ప్రతిభావంతులూ విదేశాలకు వెళ్తున్నారు. దీనివల్ల దేశం ఏటా సుమారు 2 బిలియన్ డాలర్ల మేధస్సును కోల్పోతున్నట్లు నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు. ఈ పరిస్థితి దేశ భవిష్యత్తుకు పెను సవాలుగా పరిణమిస్తుంది.
- మేధోవలసకు ప్రధాన కారణాలు
ఈ మేధోవలసకు పలు కారణాలు ఉన్నాయి. వాటిలో ముఖ్యమైనవి అవినీతి - రెడ్ టేపిజం. ప్రభుత్వ వ్యవస్థల్లో ఉన్న అవినీతి, పనిలో జాప్యం (రెడ్ టేపిజం) ప్రతిభావంతులకు నిరాశ కలిగిస్తున్నాయి. తమ ప్రతిభకు సరైన గుర్తింపు, అవకాశం లభించదని భావించినప్పుడు, వారు పారదర్శకంగా ఉండే విదేశీ వ్యవస్థల వైపు మొగ్గు చూపుతారు. దేశంలో ఉన్నతమైన విద్యావంతులకు, ప్రతిభావంతులకు తగిన ఉద్యోగావకాశాలు, పరిశోధనా సౌకర్యాలు లేకపోవడం ఒక ముఖ్య కారణం. ముఖ్యంగా పరిశోధన, అభివృద్ధి (R&D) రంగంలో ఇంకా చాలా లోటు ఉంది. విదేశాల్లో లభించే ఉన్నత జీవన ప్రమాణాలు, మంచి వేతనాలు, ఆరోగ్య సంరక్షణ, పరిశుభ్రమైన వాతావరణం కూడా యువతను ఆకర్షిస్తున్నాయి. కొందరు ప్రతిభావంతులు, తమకు తగిన అర్హతలు ఉన్నప్పటికీ, రిజర్వేషన్ల కారణంగా మంచి అవకాశాలను కోల్పోతున్నామని భావిస్తున్నారు. ఇది వారిలో అసంతృప్తిని పెంచి, విదేశాలకు వెళ్లేలా ప్రోత్సహిస్తుంది. అయితే, దీనిపై భిన్నాభిప్రాయాలు ఉన్నాయి. ప్రతిభ ఉంటే రిజర్వేషన్లు అడ్డంకి కావని, సొంత మార్గాలను అన్వేషించుకోవచ్చని మరికొందరు వాదిస్తున్నారు.
-దేశానికి నష్టం
మేధోవలస వలన దేశానికి జరిగే నష్టం అపారమైనది. విద్య, నైపుణ్యాల అభివృద్ధి కోసం ప్రభుత్వం భారీగా పెట్టుబడులు పెడుతుంది. కానీ ఆ పెట్టుబడుల వల్ల అభివృద్ధి చెందిన ప్రతిభ విదేశాలకు తరలిపోతే, దాని ప్రయోజనాలు ఆ దేశాలకు దక్కుతాయి. ఇది మన దేశ ఆర్థికాభివృద్ధిని మందగింపజేస్తుంది. దేశాభివృద్ధికి అవసరమైన ఆలోచనలు, ఆవిష్కరణలు, నైపుణ్యం దేశం వెలుపల ఉండిపోతాయి.
- పరిష్కార మార్గాలు
ఈ సమస్యను అధిగమించడానికి, ప్రభుత్వం.. సమాజం ఉమ్మడిగా కృషి చేయాలి. కొన్ని పరిష్కార మార్గాలు.. ఉద్యోగ నియామకాలు, ప్రమోషన్లు, వ్యాపార అనుమతుల్లో పారదర్శకతను పెంచడం ద్వారా అవినీతిని తగ్గించవచ్చు. ప్రతిభావంతులను గుర్తించి, వారికి అవసరమైన అన్ని రకాల సహాయ సహకారాలు అందించాలి. పరిశోధన, ఆవిష్కరణలకు మరింత నిధులు కేటాయించాలి. దేశీయంగా కొత్త పరిశ్రమలను ప్రోత్సహించడం ద్వారా, అంతర్జాతీయ స్థాయి ప్రమాణాలు గల ఉద్యోగావకాశాలను సృష్టించాలి. విద్య, ఆరోగ్యం, మౌలిక వసతులు వంటి రంగాల్లో పెట్టుబడులు పెట్టి, ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరచాలి.
ఈ చర్యలు తీసుకుంటేనే, దేశంలోని ప్రతిభావంతులు దేశంలోనే ఉండి, అభివృద్ధికి దోహదపడతారు. మేధోవలసను అరికట్టి, భారతదేశాన్ని ప్రపంచంలోనే అత్యున్నత స్థాయికి తీసుకెళ్లడం మన అందరి బాధ్యత.
